ارزيابي ‌خطر سرطان‌زايي و غير سرطان‌زايي فلزات سنگين موجود در كاهو در منطقه دشت ورامين در سال 1401

زمينه و اهداف: سبزي‌ها يكي از مواد غذايي ضروري در زندگي و منبع اصلي عناصر مهم براي بدن انسان هستند، بنابراين افزايش غلظت فلزات سنگين در سبزي‌ها مي‌تواند صدمات زيادي به‌ سلامت انسان وارد كند. اين مطالعه با هدف ارزيابي‌خطر بهداشتي فلزات سنگين موجود در كاهو در منطقه دشت ورامين در سال 1401 صورت گرفت. مواد و روش‌ها: مطالعه توصيفي حاضر جهت اندازه‌گيري غلظت فلزات سنگين بر روي 48 نمونه كاهو انجام گرفت. نمونه‌هاي كاهو از زمين كشاورزي و گلخانه با دو روش آبياري با آب و پساب برداشت شد. غلظت فلزات سنگين با استفاده از دستگاه MP-AES سنجش شد. تمام مراحل اين تحقيق با رعايت موازين اخلاقي و پژوهشي انجام شد. يافته‌ها: نتايج مطالعه حاضر نشان داد كه ميانگين غلظت آرسنيك، كادميوم، كروم و سرب در برگ كاهو، در زمين كشاورزي آبياري شده با پساب به‌ ترتيب 0/51، 0/40، 0/09 و 0/46 ميلي‌گرم در كيلوگرم، در برگ كاهو آبياري شده با آب زيرزميني به ترتيب 0/62، 0/46، 0/29 و 0/84 ميلي‌گرم در كيلوگرم و در برگ كاهو گلخانه‌اي آبياري شده با آب زيرزميني به ترتيب 0/53، 0/23، 0/20 و 0/70 ميلي‌گرم در كيلوگرم بود. ارزيابي ريسك غير سرطان‌زايي نشان داد كه آرسنيك و كادميوم در بزرگسالان و خردسالان خطر بالاتر از يك داشتند و خطر سرطان‌زايي اين دو فلز بين 6-10 تا 4-10 و در محدوده قابل قبول بوده است. نتيجه‌گيري: با توجه به خطر سرطان‌زايي و غير سرطان‌زايي فلزات آرسنيك و كادميوم براي بزرگسالان و خردسالان، اقدامات اصلاحي و پايش مداوم كاهو در منطقه دشت ورامين ضروري به نظر مي‌رسد.