خوشه‌ مركبِ مفهومِ «مادر» در قرآن كريم : مطالعه‌‌اي شناختي

مقاله‌ حاضر با رويكرد شناختي به خوشۀ مركبِ مفهوم «مادر» در قرآن پرداخته است،آنچه در مورد «مادر» در ساختار خويشاوندي بيان مي‌شود بيانگر يك مفهوم رايج از «مادر» است:اما به تفكيك فرهنگ‌ها مي‌توان با گونه‌ها‌ي مختلف از اين مفهوم مواجه بود،راهبرد روش شناختي مقاله‌ بهره‌گيري از مقوله بنديِ پيش نمونه بنياد و دستيابي به مدلِ شناختيِ ايده آل در خصوص مفهوم «مادر» در قرآن است.حاصلِ بررسي در پيكره‌ قرآني متشكل از 88 آيه مرتبط با حوزه «مادر و مادري» دستيابي به نه مدل شناختي بود، كه با قراردادنِ مدل هاي مزبوردر كنار يكديگر خوشۀ مركب مفهوم «مادر» در قرآن شكل گرفت،مدل هاي به دست آمده اعم از مدل مادرِطبيعي،مادر بزرگ،مادرِ شيري،نامادري، مادرخوانده و مادرازدواج نكرده با مدل ارائه شده از سوي ليكاف مشترك است،اما مدل هاي مادرِ ميانجي و مادر اهداء كننده از جمله مدلهايي است كه در قرآن به آن اشاره نشده است و درعوض در خوشۀ مركب مفهوم مادر در قرآن مدل مادرِ معنوي و مادرِ بكرزا قابل دستيابي است.آنچه زمينه انسجام بخشي در مدلها را فراهم آورده است طرحوارۀ تصوريِ ارتباط از نوع علّي و به صورت نسبي/سببي/ حقوقي و معنوي مي باشد،از ميان مدل‌هاي مطرح، مدلِ مادرطبيعي در مقوله‌ شعاعي«مادر» مدلِ شناختي ايده‌آل به شمار مي‌آيد.