جستجو در جهان بي‌معنا: روايت بيناذهني آرنت از سوژه

بي‌معنايي جهان مدرن، واقعيتي هولناك را پيش روي انسان قرار داده كه اضطراب و ترس از پوچي به سبب سرشتگي وجودي و هستي‌شناختي از تبعات آن است. در چنين فضايي هانا آرنت به دنبال برساختن سوژه‌اي آفرينشگر است تا فرآيند معنابخشي را در مناسبات بيناذهني به خوبي انجام دهد. او به سوژه‌اي موقعيت‌مند مي‌انديشد كه عملكرد وي در تعامل متقابل با ديگران در ساحت سياسي رخ مي‌دهد. لذا وي اگر معنايي هم براي انسان متصور باشد، جز از مجراي باهم‌بودگي در قلمرو عمومي ممكن نيست. در اين نوشتار براي توضيح پس‌زمينه تفكر آرنت از روش نيهيليسم هرمنوتيكي «جاني واتيمو» استفاده شده و از اين طريق تلاش شده نشان داده شود كه تكوين سوژه در ديدگاه آرنت چگونه از سويي به امكانات بالقوه‌اي در ظرفيت‌هاي نهفته آدمي وابسته است كه در عين عطف آنها به انديشيدن، با ملاحظات اخلاقي و هنجاري به ويژه در پيوند با ديگري مرتبط است و در عين حال، از چارچوب‌هاي خاص و محدودكننده اثبات‌گرا و محاسبه‌پذير نيز فراتر مي‌رود؛ اوج اين امر در شرايطي است كه وي روند پيش روي سوژه را به سبب ظرفيت‌هاي تفسيري ذهن آدمي دركناكنش با ديگري، موضوعي پيوسته آزاد و گشوده مي‌يابد كه نبايد ابزاري براي اهداف ديگر شود.