تأثير مايه‌زني قارچ ميكوريز بر جذب برخي عناصر سنگين توسط جعفري در يك خاك آلوده تيمار شده با نفت سفيد

قارچ‎هاي ميكوريز آربسكولار در بهبود رشد گياهان و كاهش اثرات منفي آلاينده‌ها حائز اهميت‎اند. هدف از اين پژوهش بررسي تأثير مايه‌زني قارچ ميكوريز بر غلظت عناصر سنگين جعفري (Petroselinum sativum) در يك خاك آلوده به عناصر سنگين در حضور نفت سفيد بود. اين پژوهش به‌صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح پايه كامل تصادفي، با چهار تكرار، در شرايط گلخانه‌اي انجام شد. فاكتورهاي آزمايشي 1- مايه‌زني ميكروبي در دو سطح مايه‌زني با قارچ ميكوريز (Rhizophagus irregularis) و شاهد (بدون مايه‌زني ميكويز) و 2- نفت سفيد در چهار سطح صفر، 4، 8 و 12 ميلي‏ ليتر بر كيلوگرم خاك بودند. نتايج نشان داد مايه‌زني ميكوريز سبب افزايش معني‌دار وزن خشك ريشه (61/1 تا 150/0 درصد) و اندام هوايي (9/1 تا 51/5 درصد)، غلظت فسفر، روي و مس اندام هوايي و غلظت سرب (18/7 تا 97/9 درصد) و كادميوم (13/3 تا 98/6 درصد) ريشه شد. درحالي‌كه غلظت سرب (10/0 تا 29/2 درصد) و كادميوم (19/6 تا 72/1 درصد) در اندام هوايي را به‌طور معني‌داري كاهش داد. مقدار فاكتور تغليظ زيستي (BCF) در ريشه (7/74 درصد) بيشتر از اندام هوايي بوده است. مايه‌زني ميكوريز سبب كاهش فاكتور انتقال گياهي (TF) سرب و كادميم شد. فاكتور انتقال كمتر از يك نشان مي‌دهد كه قارچ ميكوريزا سرب و كادميوم را در ريشه غير متحرك كرده و از انتقال آن‌ها به اندام هوايي جلوگيري كرده است. ازاين‌رو مايه‌زني ميكوريز مي‌تواند با تغليظ زيستي (BCF) سرب و كادميوم در ريشه و كاهش انتقال آن‌ها به اندام هوايي جعفري در خاك‌هاي آلوده مؤثر باشد.