عنوان مقاله :
تأثير غلظت هاي توصيه شده گوگرد بر فراسنجه‌هاي جدول زيستي باروري بالتوري سبزChrysoperla carnea (Stephens) ، شكارگر پسيل پسته
پديد آورندگان :
جعفري ندوشن ، علي دانشگاه زابل - دانشكده كشاورزي - گروه گياه‌پزشكي , خاني ، عباس دانشگاه زابل - دانشكده كشاورزي - گروه گياه‌پزشكي , حيدري ، احمد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات گياه‌پزشكي كشور - بخش تحقيقات آفت‌كش‌ها , ميرشكار ، علي دانشگاه زابل - دانشكده كشاورزي - گروه گياه‌پزشكي
كليدواژه :
اثرات جانبي , بالتوري سبز , جدول زيستي باروري , سولفور , نرخ ذاتي افزايش جمعيت
چكيده فارسي :
بالتوري سبز (Neuroptera.: Chrysopidae) (Stephens) Chrysoperla carnea ، شكارگر فعال يكي از مهم‌ترين آفات پسته، پسيل پسته (Hem.: Psyllidae)Agonoscena pistaciae Burckhardt Lauterer مي‌باشد و در اكثر مناطق پسته‌كاري كشور ديده مي‌شود. در دهه‌ي گذشته از فرم‌هاي مختلف گوگرد براي كنترل پسيل پسته استفاده شده است. در اين پژوهش تأثير گوگرد فرموله شده پودر وتابل (80 درصد) روي فراسنجه‌هاي جدول زندگي بالتوري سبز ارزيابي شد. تخم‌هاي دو روزه بالتوري در غلظت‌هاي 1500 و 2500 و 4000 پي‌پي‌ام گوگرد به روش غوطه‌وري تيمار شدند. لاروها پس از تفريخ روي لايه نازك خشك شده غلظت‌هاي ذكر شده گوگرد در اتاقك رشد با دماي 2±26 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5±65 درصد و دوره نوري 16 ساعت روشنايي به 8 ساعت تاريكي پرورش داده شدند. ميزان مرگ و مير، طول دوره رشدي مراحل نابالغ، همچنين مدت زنده‌ماني و تخمريزي حشرات بالغ ثبت و فراسنجه‌هاي جدول زيستي محاسبه شد. نتايج نشان داد كه ميزان تلفات بالتوري سبز در مراحل نابالغ (از تخم تا حشره كامل) در غلظت‌هاي 1500، 2500 و 4000 پي‌پي‌ام گوگرد به ترتيب 43.7، 58.9 و 69.2 و در شاهد 14.4 درصد بوده است. تمام غلظت‌هاي بررسي شده موجب كاهش معني‌دار طول دوره رشدي مراحل نابالغ، طول عمر حشرات كامل و باروري كل نسبت به تيمار شاهد شدند. نرخ ذاتي افزايش جمعيت (r) در غلظت‌هاي 4000، 2500 و 1500 پي‌پي‌ام و شاهد به ترتيب برابر با 0.01 ± 0.05، 0.01 ± 0.068، 0.006 ± 0.09 و 0.03 ± 0.11 بر روز، نرخ توليد مثل ناخالص (GRR) به ترتيب برابر 3.9±23.6، 5.9±36.4، 9.8±59.03 و 8.4±81.15 (نتاج/ماده/نسل)، نرخ توليد مثل خالص (R0) به ترتيب برابر 1.4±6.1، 2.67±12.7، 5.7±29.25 و 7.3±61.22 (نتاج/ ماده/نسل) بودند. همه فراسنجه‌ها در هر سه تيمار با شاهد و با يكديگر در سطح احتمال 5 درصد اختلاف معني‌دار داشتند. نتايج اين تحقيق در شرايط آزمايشگاهي نشان داد كه كاربرد گوگرد تأثير نامطلوبي بر كارايي بالتوري سبز دارد و باعث كاهش قابل توجه جمعيت اين شكارگر مي‌شود. در صورت تكرار چنين نتايجي در شرايط طبيعي، بايد در مورد نحوه و زمان كاربرد گوگرد در قالب يك برنامه‌ي مديريت تلفيقي آفت، تدابير لازم انديشيده شود، تا بر مراحل حساس اين شكارگر اختلالي ايجاد نكند.
