امكان سنجي صحّت استناد به ‌وهن دين در تعطيل و تغيير احكام

وهن دين به ‌معناي سستي و ضعف دين ناشي از سلوكي خارجي و يا حكمي شرعي، از جمله عناويني است ‌كه در بسياري از مسائل، مبنا و مدرك فتاواي معاصر واقع شده است؛ به‌گونه‌اي ‌كه مي‌توان از حرمت وهن دين به ‌عنوان يك قاعده فقهي نام برد. اما عدم پاسخ جامع و واضح به اين سؤال اساسي كه چه ادلّه‌اي نسبت به‌صحّت يا عدم صحّت استناد به‌وهن دين در فرآيند استنباط فقهي قابل طرح و نقد هستند، سبب شده تا عنوان وهن دين در فرآيند استنباط فقهي به عنوان يك قاعده فقهي آنچنان ‌كه بايد مجال طرح نيابد. در مقام پاسخ به سؤال پيش‌گفته، اين نوشتار برآن است ‌كه موانع قرآني و روايي استناد به وهن دين منصرف به مواردي است كه عامل وهن حكم شرعي، مبتني بر اقتضائات زماني و مكاني نباشد و تنها از روي غرض‌ورزي باشد و از ميان دلايل صحّت استناد به وهن دين، تنها دليل عقلي از دو جهت مقدّمه عقلي وجوب حفظ كيان اسلام و تقديم اهمّ بر مهمّ در صورت تعارض ميان حكم شرعي و مخدوش شدن وجاهت اسلام و يا مكتب تشيع، در احكام الزامي و امور مباح، موجب تعطيل و يا تغيير حكم و دليل سيره متشرّعه تنها در امور مباح، موجب تغيير حكم مي‌شود.