بازخواني انديشه‌هاي سياسي و ديني إسرار احمد

انديشه سياسي إسرار احمد بازتاب سه جريان فكري‌ است كه از آزاد، اقبال و مودودي شروع‌شده ‌بود، اما اين انديشه‌ها در فرآيند زماني و ذيل شرايط سياسي- اجتماعي، تأثير خود را نشان دادند. مسأله اساسي پيش‌ِرو، شناساندن تحول فكري وي، در فرآيندي زماني و زمينه‌اي تاريخي و تبيين انديشه‌هاي سياسي اين متفكر و نظريه‌پرداز است. براساس روش تاريخي-‌تحليلي، احمد نخست تابع افكار آزاد در ايده بازگشت به قرآن و انديشه اصلاح فكريِ اقبال بود و در راستاي دنبال كردن اين اهداف، «مركز انجمن خدام القرآن» را در سال 1972 ميلادي بنيان نمود و نخستين كتابش را نيز در همين چهارچوب تأليف كرد. در مرحله بعد، تأثير تفكر انقلابي مودودي و اصلاحي اقبال بيشتر نمايان شد و «تنظيم اسلامي» را در 1975ميلادي راه‌اندازي كرد، سرانجام با بازگشت به انديشه آزاد در جنبش خلافت و انقلاب اسلامي مودودي، در سال 1991 ميلادي «تحريك الخلافت» را به‌منظور انقلاب همه‌جانبه و استقرار نظام خلافت تشكيل داد. نظريه سياسي احمد در مرحله اخير، تركيبي از نگرش سنتي اهل سنت در باب خلافت و شيوه‌هاي مدرن غربي درباره حكومت نيز بود. در اين نگرش چند عنصر اساسي آشكار است كه به‌ترتيب مي‌توان به موارد زير اشاره كرد: قائل شدن به اهل ذمه، محدود شدن نقش زنان در انتخابات، انتخاب خليفه از سوي مردم براي يك دوره زماني محدود، نقش اجتهاد و جهاد تبليغي.