بررسي و نقد مدخل «كتاب آسماني» دايرة المعارف قرآني لايدن

از زمان نزول قرآن تا به امروز، فهم و درك معانيِ قرآن در بين مسلمانان و غير مسلمانان، جايگاه ويژه‌اي داشته است. از آنجا كه غالب تحقيقات مستشرقان و اهداف آنان، متكي بر ارائه تصوير ناصواب از مفاهيم قرآن به جوامع جهاني است، لذا ارزيابي آثار آنان ضرورت پيدا مي‌كند. هدف نوشتار كنوني، ترسيم نقائص پژوهش برخي مستشرقان در زمينه مفاهيمِ بلندِ قرآن است. مقاله «كتاب آسماني»، اثر رابرت ويسنو اسكاي در دايره‌ المعارف قرآني لايدن، از جمله مقالاتي است كه نويسنده، ضمن تلاش در جلب توجه مخاطب به مفاهيم قرآني، منظور از «كتاب مكنون، مسّ و مطهرون» را به ترتيب، منحصر در منبع جامع آسماني، صيانت و ملائكه گزارش مي‌كند. نتيجه تحقيق كنوني با روش تحليلي انتقادي، معطوف به اين حقيقت مهم است كه مقاله وي، در ارائه گزارش از عقيده مفسران در باره موارد مذكور ناقص است. حاصل جستار كنوني، بر خلاف نظر وي، منتج به اين حقيقت است كه مراد از آن سه در نظر غالب مفسران شيعي، عبارت از قرآن، فهم و انسان‌هاي كامل است.