مطالعه تأثير غلظت‌هاي مختلف 2,4-D بر صفات رشدي و توليد متابوليت‌هاي ثانويه در كشت درون شيشه گياه زوفا (Hyssopus officinalis)

گياه زوفا متعلق به خانواده نعناعيان بوده و در طب سنتي و در صنايع دارويي و غذايي كاربرد داشته و داراي فعاليت هاي ضد باكتري، ضد قارچي، آنتي اكسيداني و ضد اسپاسم بوده و در درمان سرفه، برونشيت، آسم شديد، و ساير بيماري هاي تنفسي مؤثر استفاده مي شود. در اين مطالعه تأثير غلظت هاي مختلف 2,4-D (صفر، 1، 2، 3، 4 و 5 ميلي گرم بر ليتر) بر كالوس زايي، رشد و توليد متابوليت هاي ثانويه گياه زوفا مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج نشان داد كه استفاده از غلظت هاي مختلف 2,4-D تأثير معني دار روي درصد كالوس زايي، طول گياهچه و ريشه، وزن تر گياهچه، تعداد و سطح برگ، محتواي اسيد رزمارينيك، اسيد فوليك، كوئرستين، لوتئولين، فلاونوئيد و فعاليت آنتي اكسيدان دارد. بطوركلي، بيشترين درصد كالوس زايي (97.40 درصد) با كاربرد 3 ميلي گرم بر ليتر 2,4-D حاصل شد. بيشترين طول گياهچه (8.92 سانتي متر)، طول ريشه (1.66 سانتي متر)، وزن تر گياهچه (0.15 گرم)، سطح برگ (1.44 سانتي متر مربع) و تعداد برگ (21.80 عدد) در شرايط عدم كاربرد 2,4-D بدست آمد. بالاترين مقدار اسيد رزمارينيك (0.64 ميكروگرم در گرم وزن خشك) و لوتئولين (2.42 ميكروگرم در گرم وزن خشك) در حضور 2 ميلي گرم بر ليتر 2,4-D مشاهده شد. بيشترين محتواي اسيد فوليك (36.65 ميكروگرم در گرم وزن خشك)، كوئرستين (1.72 ميكروگرم در گرم وزن خشك) و فلاونوئيد (2.48 ميلي‌گرم كوئرستين در گرم عصاره خشك) با كاربرد 1ميلي گرم بر ليتر 2,4-D حاصل گرديد. همچنين، بيشترين فعاليت آنتي اكسيدان (3.98 ميكروگرم در ميلي ليتر) با افزودن 4 ميلي گرم بر ليتر 2,4-D بدست آمد. نتايج نشان داد كاربرد تنظيم كننده رشد 2, 4-D مي تواند در بهبود صفات رشدي، درصد كالوس زايي و ميزان متابوليت هاي ثانويه مؤثر باشد.