جايگاه زمين‏‌ساختي توده نفوذي گرانيتوييدي جنوب باختر نياسر، بخش مياني كمان ماگمايي اروميه-دختر؛ رويكردهاي سنگ‌نگاري، سن‌سنجي U-Pb زيركن، زمين‌شيمي و تفسير داده‌هاي ژئوفيزيك هوابرد

توده نفوذي مارفيون در جنوب باختر نياسر، در بخش مياني كمان ماگمايي اروميه-دختر، در ميان نفوذي ‌هاي وابسته به فرورانش سنگ‌كره (ليتوسفر) اقيانوسي تتيس‌‏نو قرار دارد. اين مقاله با استفاده از مشاهدات صحرايي، سنگ‌نگاري، سن‌سنجي U-Pb زيركن، زمين‌شيمي و تفسير كمي داده‌هاي ژيوفيزيك هوابرد، محيط زمين‌ساخت-ماگمايي تشكيل اين توده نفوذي را مورد ارزيابي قرار مي‏‌دهد. تركيب اين توده، كه درون واحدهاي آذرآواري و گدازه‌ هاي در تناوب با واحدهاي رسوبي متعلق به ائوسن نفوذ كرده، از حدواسط تا بيشتر توناليتي است و هاله دگرگوني همبري پيرامون خود دارد. سن ‌سنجي U-Pb زيركن يك نمونه از رخنمون جنوبي آن، سن تبلور تقريبي 19 ميليون سال در ميوسن زيرين (بورديگالين) را مشخص كرد. از ديدگاه ويژگي ‌هاي زمين‌شيميايي، اين سنگ‌ ها به سري ماگمايي كالك-آلكالن پتاسيم متوسط تعلق داشته، متاآلومين بوده و در محدوده گرانيتوييـــــــدهاي منيـــــزيمي نوع I جــــاي مي ‌گيرند. تركيبات كاني‌ شناسي و ويژگي‌ هاي شيميايي اين توده، موقعيت زمين‏‌ساختي آن را گرانيتوييد كمان آتشفشاني در حاشيه فعال قاره‌ اي نشان مي ‌دهد. برپايه تفسير كيفي داده‌ هاي ژئوفيزيك هوابرد، يك توده باتوليتي بزرگ با تركيب گابرو-ديوريت با شدت ميدان مغناطيسي بالا و شيبي به سوي شمال خاور، در زير زمين شناسايي شد. توده تحت تاثير فعاليت‌ هاي زمين‏‌ساختي قرار داشته و گسل ‌هاي پي ‌سنگي راستالغز راست‌‏بُر و گسل ‌هاي چپ‏‌بُر هم‌‏يوغ آن ‌ها، در برونزد آن از اعماق زياد، نقش اساسي داشته‌ اند. گسل‌ هاي فرعي، كه به‌نسبت سطحي‌ تر نيز مي ‌باشند، سبب گرديده‌‏اند توده در نزديكي سطح به صورت دو تا سه توده مجزا از هم ديده شود. منشا ماگماي توده مارفيون در حاشيه فعال قاره‌ اي، به‌‏احتمال اختلاط ماگماي بازيك گوه گوشته‌ اي و ماگماي حاصل از ذوب بخشي پوسته پاييني تحت تاثير حرارت و شاره‌‏هاي ناشي از ماگماي گوشته‌ اي مي‌ باشد. اين توده به نظر مي ‌رسد در جريان انتقال و گذار از محيط فرورانش به محيط برخوردي قاره‌ اي، ناشي از بسته شدن اقيانوس تتيس‌‏نو در ميوسن زيرين شكل گرفته باشد.