ماكروفسيل‌هاي گياهي سازند كلاريز (رتين) در منطقه‌ جواهرده (شمال ايران): تعيين سن، گسترش جغرافيايي و تطابق آنها با ديگر افق‌هاي گياهي رتين در ايران

سازند كلاريز از توالي سنگي گروه شمشك در منطقه جواهرده، به‌رغم پوشش گياهي زياد، داراي گسترش و رخنمون‌هاي مناسبي جهت مطالعه ماكروفسيل‌هاي گياهي مي‌باشد. منطقه مورد مطالعه در پهنه ساختاري ـ رخساره‌اي البرز شمالي، حوضه زغال‌دار البرز باختري، منطقه زغال‌دار رامسر و زيرمنطقه زغال‌دار نيدشت قرار دارد. سازند كلاريز در برش جواهرده شامل طبقات شيل، شيل ماسه‌اي، سيلتستون، ماسه‌سنگ و كمي كنگلومرا و حاوي لايه‌هاي زغال و طبقات آذرين به‌صورت سيل بوده و به‌طور هم‌شيب و با يك لايه ماسه‌سنگ درشت‌دانه بر روي شيل‌هاي سازند للـه‌بند (نورين ـ رتين؟) و با يك مرز ناگهاني و مشخص در زير كنگلومراهاي سازند جواهرده (لياس ـ دوگر) قرار مي‌گيرد. در اين مطالعه تعداد 29 گونه ماكروفسيل گياهي مربوط به 13 جنس از راسته‌هاي اكويزتال‌ها، اسموندال‌ها، فيليكال‌ها، سيكادال‌ها، بنتيتال‌ها، ژينكوآ‌ل‌ها و كنيفرال‌ها و يك نمونه اندام زاياي ناشناخته از سازند كلاريز در منطقه جواهرده مطالعه و معرفي شدند. بر اساس حضور گونه‌هاي شاخصي از قبيل Cladophlebis nebbensis Nilssonia brevis,  Dictyozamites asseretoi, Taeniopteris reversa, Taeniopteris tenuinervis, و Baiera muensteriana سن رتين و براساس حضور سه گونه Dictyophyllum exile  Pterophyllum aequale, و Pterophyllum bavieri سن رتين پسين براي توالي سنگي برش مورد مطالعه پيشنهاد مي‌گردد. همچنين در اين مطالعه گونه‌هاي Ginkgoites whitbiensis از ايران و Taeniopteris reversa از حوضه البرز و از لحاظ انتشار چينه‌شناسي، چهار گونه Clathropteris elegans Nilssonia harrisi,  Ginkgoites parasingularis, و Ginkgoites lepida براي نخستين بار از توالي سنگي ترياس پسين در ايران گزارش مي‌شوند.