تحريم‌هاي انرژي اتحاديۀ اروپا عليه فدراسيون روسيه و تاثير آن بر نظام تجاري جاري ميان دوطرف (2022-2024)

تهاجم روسيه به اوكراين در فوريۀ 2022، سبب اعمال مجموعه‌اي از تحريم‌ها توسط اتحاديۀ اروپا و ديگر بازيگراني كه گروه‌ بندي كشورهاي ائتلاف تحريم عليه روسيه خوانده ‌مي‌شوند، شده ‌است. اين تحريم‌ها دربردارندۀ جنبه هاي فردي، مالي و تجاري است. در اين‌‌ميان در ‌مورد تحريم‌هاي انرژي اتحاديۀ اروپا، دو ملاحظۀ اساسي وجود دارد: نخست، به دليل سطح بالاي وابستگي متقابل ميان دو طرف، تأثير تحريم‌هاي اروپايي بسيار زياد بوده است. دوم، تحريم بخش انرژي با توجه به حساسيت بالاي كشورهاي اروپايي و تجربۀ تحريم‌هاي 2014 بسيار دور از ذهن به‌نظر مي‌رسيد. باتوجه به اين توضيح، هدف اين مقاله پاسخ به اين پرسش است كه: تحريم بخش انرژي روسيه توسط اتحاديۀ اروپا چگونه بر نظام تجاري دو طرف و به‌ويژه روسيه، تأثير راهبردي بر جاي گذاشته ‌است. در پاسخ مي‌توان اين فرضيه را طرح ‌كرد كه، تحريم سه بخش نفت، گاز و زغال سنگ روسيه توسط اتحاديۀاروپا، سبب تحول بنيادين در الگوي زنجيرۀ عرضۀ جهاني، براي هر دو طرف شده ‌است و در نتيجۀ آن نظام تجاري جديدي شكل‌ گرفته ‌است. براي آزمون اين فرضيه از روش پنج‌عاملي ديويد پورتر بهره گرفته ‌شده ‌است. تحريم‌ها نيز با چارچوب مفهومي سيستمي، مورد تحليل قرار‌ گرفته‌اند. دستاوردهاي پژوهش نشان ‌مي‌دهد كه: نخست، تحريم‌هاي اروپايي در اين‌ بخش در كوتاه‌مدت و ميان‌مدت كارايي لازم را نداشته ‌است، اما در بلند‌مدت سبب تحول صنعت انرژي خواهد ‌شد. دوم، تغيير راهبردي تجاري برآيند اين تحريم‌ها در دو‌ محور نيروهاي افقي و عمودي به‌روشني ديده‌ مي‌شوند.