همبستگي بين ميكوريزاي آربوسكولي در گندم و ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي خاك

مقدمه: قارچ هاي ميكوريز آربوسكولي(AMF) در همزيستي با ريشه گياهان به جذب بيشتر فسفر و افزايش رشد و نمو گياهان كمك مي كنند. هدف از اين پژوهش تعيين همبستگي جمعيت و تنوع قارچهاي ميكوريزآربوسكولي با ويژگي هاي فيزيكي وشيميايي خاك، در مزرعه هاي گندم  استان كهگيلويه و بويراحمد در جنوب غربي ايران، بود. مواد و روشها: سي مزرعه گندم اين استان در نزديكي زمان برداشت محصول بازديد شدند و از ريزوسفر و اندام هاي هوايي آن ها نمونه برداري شد. هاگهاي  AMFبه روش الك سوسپانسيون ريزوسفر در آب و سانتريفيوژ كردن در محلول سوكرز جداسازي شدند. جمعيت هاگ اين قارچها شمارش شدند. درصد كلنيزاسيون طول ريشه توسط اين قارچها در هر نمونه محاسبه شد.  خصوصيات ريخت شناسي هاگهاي جداسازي شده مطالعه شدند و اطلاعات جمع آوري شده، با توصيفهاي AMF مقايسه و قارچ هاي حاضر در هر نمونه شناسايي شدند. بافت، pH خاك  ، فسفر خاك و موجود در گياه تعيين شدند و ضريب همبستگي بين جمعيت و تنوع  AMFبا اين خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك و گياه محاسبه شدند. يافته ها:  پانزده قارچ ميكوريز آربوسكولي،  متلعق به 9 جنس :  Acaulospora ، Archaeospora  ، Entrophospora ، Gigaspora  ،  Rhizoglomus ، Claroideumglomus ، Funeliformis ، Septoglomus  و Scutellospora  شناسايي شدند. تنوع اين قارچ ها در نمونه ها (5-)  9/2 (-2) و F. mosseae با فراواني 90  درصد گونه غالب بود.  جمعيت اين قارچ ها با pH خاك همبستگي منفي ولي با فسفر محلول خاك و فسفر گياه همبستگي مثبت داشت. تنوع اين قارچ ها نيز با  فسفر محلول خاك همبستگي مثبت داشت. بين ميزان شن در خاك  و درصد كلنيزاسيون ريشه ها همبستگي مثبت وجود داشت. نتيجه گيري: قارچهاي ميكوريز آربوسكولي در خاكهاي با بافت سبك، pH كمتر همراه با مقادير كم فسفر محلول و ماده آلي جمعيت و تنوع بيشتري دارند. همبستگي مثبت جمعيت اين قارچ ها با فسفر گياه حاكي از سودمندي آنها براي گياه است.