ژانر و هويت؛ مطالعه تطبيقي نقش هويت ملي و فرهنگي در تكوين ژانرهاي بومي سينما

ژانرهاي بومي مجموعه‌اي از زيرژانرها يا ژانرهاي تركيبي محبوب در مناطقي خاص هستند كه ويژگي‌هايي را در كنار هم قرار داده‌اند كه در آثار توليد مناطق ديگر كمتر ديده شده‌اند. در اين پژوهش كه با هدف شناسايي نقش هويت ملي و فرهنگي در تكوين‌هاي ژانرهاي بومي انجام گرفته است، طيفي از ژانرهاي بومي مانند هنرهاي رزمي در هنگ‌كنگ، وسترن اسپاگتي در ايتاليا، ماسالا در هندوستان، هيمات‌فيلم در آلمان، انيمه‌هاي ژاپني و فيلمفارسي‌هاي ايراني به روش تطبيقي مورد بررسي قرار گرفته‌اند تا روند تكوين اين ژانرها در رابطه با دغدغه‌هاي ملي مورد بازشناخت قرار گيرد. يافته‌هاي اين پژوهش روشن مي‌كند كه اين ژانرها نه‌تنها هويت‌هاي ملي را در كليشه‌هاي ژانري خود بازنمايي مي‌كند، بلكه باوجود تنوع ژانريك، يك روند ثابت در تكوين اين ژانرها وجود دارد كه از هويت‌ ملي و فرهنگي بوم آن ژانر تأثير پذيرفته است: برجستگي مقطعي هويت ملي با عواملي چون جنگ، استعمار، تسلط فرهنگي و ديگر عناصري كه مفاهيم «خود» و «ديگري» را پررنگ مي‌كنند و توجه به ميراث فرهنگي و استفاده از آن در جهت بازنمايي هويت ملي در محتوا و ساختار آثار سينمايي، باعث شكل‌گيري ژانرهايي شده كه ويژگي‌هاي متمايزي نسبت به ژانرهاي مسلط سينمايي در خود دارند. بيان دغدغه‌هاي ملي به زباني كه توسط عامه مردم قابل درك است اين فيلم‌ها را به شدت بين مردم محبوب كرده و به مرور زمان آثار سينمايي متعددي با تكرار مضامين و ويژگي‌هاي اين ژانرها توليد شده و مخاطب داخلي و خارجي خود را كسب مي‌كنند و پيدايش «سينماي ملي» را تسهيل مي‌بخشند.