ناهنجاري‌ هاي كروموزومي القاء شده توسط فلزات سنگين در گياه گلپر (Heracleum persicum Desf. ex fisch)

با توجه به رشد فزآينده آلاينده ها در محيط زيست، به منظور تعيين اثر تخريبي فلزات سنگين بر كروموزوم ها از انتهاي ريشه‌ي گياهان گلدار استفاده مي‌شود. گياه گلپر (Heracleum persicum Desf. ex fisch.) از تيره چتريان (َApiaceae) مي باشد كه داراي اهميت غذايي و دارويي فراواني است. هدف از اين مطالعه مقايسه اثر برخي فلزات سنگين مانند سرب، مس و روي در چرخه ميتوزي انتهاي ريشه گياه گلپر مي باشد. به اين منظور انتهاي ريشه اين گياه توسط غلظت هاي افزايشي (50، 100، 150، 200 پي پي ام) از فلزات سرب، روي و مس تيمار شدند. اين مطالعه اولين گزارش از اثر فلزات سنگين در تقسيم ميتوزي گياه گلپر مي‌باشد. بر اساس داده‌هاي حاصل، شاخص ميتوزي و درصد ناهنجاري‌هاي كروموزومي محاسبه شدند. داده‌ها نشان دادند كه تراكم فلزات سنگين با ممانعت از ورود سلول‌هاي انتهاي ريشه به تقسيم ميتوزي باعث كاهش قابل ملاحظه شاخص ميتوزي شدند. ناهنجاري‌هاي ميتوزي در سلول‌هاي انتهاي ريشه، در تمام تيمارها افزايش وابسته به غلظت نشان دادند. از جمله ناهنجاري‌هاي ميتوزي مي‌توان به چسبندگي كروموزوم، ميكرونوكلئوس، كروموزوم سرگردان، پل و جدا شدن زودهنگام كروموزوم‌ها اشاره كرد. نتايج اين مطالعه نشان داد سه عنصر سرب، روي و مس به ويژه در غلظت‌هاي بالا تخريب كننده ميتوز در گياه گلپر مي‌باشند. توانايي سميت ژني در سه عنصر بررسي شده به ترتيب از سرب به مس و روي داراي روند كاهشي است. با توجه به اهميت غذايي و دارويي گياه گلپر، نتايج اين مطالعه مي‌تواند زنگ خطري براي اثر سمي آلاينده‌هاي محيطي بر گياهان و حتي سلامت انسان باشد.