مدلسازي ارزيابي عملكرد استانداران دولت جمهوري اسلامي ايران

هدف: همه مردم روزانه با ارگان ها و دستگاه هاي دولتي بي‌شماري سروكار دارند به نحوي كه اين دستگاه‌ هاي دولتي به بخشي از زندگي مردم تبديل شده‌اند. اين واقعيت در ايران به علت حجم بالاي فعالي‌هاي دولت و به اصطلاح بزرگ بودن دولت نمود بيشتري دارد. استانداري ‌ها و در راس آن شخص استاندار مسئوليت اجرا و نظارت بر فعاليت دولتي در هر استان را به صورت مجزا بر عهده دارد. بنابراين با توجه به حجم بالاي ارتباط مردم در جامعه ايران با دستگاه‌ هاي دولتي، عملكرد مطلوب استانداري ‌ها به صورت عام و خود استانداران به عنوان سكانداران اين نهاد دولتي بسيار مهم گرديده است. بر اين اساس مسئله اصلي كه منجر به انجام اين مطالعه خواهد شد ضعف آگاهي موجود در ارتباط با ارزيابي عملكرد استانداران است. چرا كه مشخص نيست عملكرد استانداران بر چه اساسي ارزيابي مي‌گردد و رتبه‌بندي ‌ها و نتايج ارائه شده توسط مراكز آماري بر چه پايه و اساسي صورت مي‌ گيرد. بر اين اساس مطالعه حاضر در دو گام انجام مي‌ گيرد. در گام اول، الگوي ارزيابي عملكرد استانداران با شناسايي مولفه‌ ها و شاخص‌ هاي دخيل در آن طراحي و مدلسازي شده، سپس در گام دوم مدل استخراجي پژوهش مورد اعتبارسنجي قرار مي‌ گيرد.طراحي/ روش‌شناسي/ رويكرد: پژوهش حاضر بر مبناي پارادايم تفسيري- اثبات گرايانه و رويكرد آميخته به صورت كيفي و كمي مي‌ باشد. همچنين استراتژي اين پژوهش، استقرايي است. جامعه كيفي مورد مطالعه در پژوهش حاضر را كليه اساتيد دانشگاهي در حوزه مديريت دولتي و مديريت استراتژيك و استانداران دولت جمهوري اسلامي ايران به همراه مديران ارشد وزارت كشور تشكيل دادند. به منظور طراحي الگوي پژوهش حاضر در مجموع بر اساس روش نمونه ‌گيري گلوله برفي تا سر حد اشباع نظري مصاحبه ‌ها ادامه يافت، بنابراين تعداد مشاركت ‌كنندگان در اين مطالعه 18 نفر بوده‌ اند. در اين بخش جامعه آماري را خبرگان آگاه به موضوع همچون استانداران دولت جمهوري اسلامي ايران، معاونين و مديران ارشد استانداري ‌هاي دولت ج. ا. ا تشكيل دادند. نمونه ‌گيري با استفاده از روش غيراحتمالي در دسترس صورت گرفت كه در نهايت تعداد 48 نفر از جامعه آماري مورد نظر به عنوان نمونه پژوهش تعيين شدند. در راستاي مدلسازي ابعاد شناسايي شده ارزيابي عملكرد، از نظرات خبرگان كه نقش فعال اجرائي داشته‌ اند استفاده شد، چرا كه اين افراد از نزديك درگير فعاليت‌ هاي مربوط به مديريت در سطح كلان دولتي بوده و با فرايندهاي ارزيابي عملكرد به صورت عملي آشنايي داشته‌ اند. شاخص ديگر در تعيين حجم نمونه در اين بخش، ميزان دسترسي به اين قبيل خبرگان بوده كه در نهايت تعداد 48 نفر به عنوان نمونه در اين خصوص تعيين شدند.يافته ‌هاي پژوهش:  تحليل داده‌ هاي حاصل از مصاحبه در نهايت منجر به شناسايي 12 مقوله اصلي به عنوان ابعاد ارزيابي عملكرد استانداران شد. در مجموع ابعاد ارزيابي عملكرد استانداران در 5 سطح طبقه‌ بندي گرديدند. بر اين اساس دانش جغرافيايي به عنوان اثرگذارترين و رضايت ذي‌نفعان، مشاركت سياسي و بهره‌ وري به عنوان اثرپذيرترين عوامل لحاظ شدند. با توجه به اينكه سطوح معني ‌داري كمتر از 05/. حاصل گرديده، در نتيجه مي‌ بايست از آزمون ‌هاي ناپارامتريك بهره برد. در اين راستا از روش مدلسازي معادلات ساختاري با رويكرد حداقل مربعات جزئي استفاده مي گردد. ميانگين سرمايه اجتماعي نشان مي دهد در جامعه آماري مورد بررسي، اين مفهوم از سطح مطلوبي برخودار نيست. همچنين دانش جغرافيايي و توسعه رفاهي مقادير متوسط به بالا را نشان داده و مابقي متغيرها در سطح متوسطي قرار دارند.محدوديت‌ ها  و پيامدها: با توجه به هدف اين مطالعه، دسترسي به خبرگاني كه بتوانند به روند انجام اين مطالعه كمك نمايند با دشواري همراه بوده است.  پيامدهاي عملي: يافته ‌هاي اين مطالعه جهت بهره‌ برداري سياست گذاران و همچنين استانداري ‌هاي كشور، پيشنهادهايي به شرح زير ارائه مي‌ دهد:تحليل دوره اي مناطق جغرافيايي استان ها با روش ماتريس SWOT در جهت شناخت نقاط قوت و ضعف منطقه و همچنين درك فرصت ‌ها و تهديدهاي آتي به منظور هدف گذاريتشكيل كارگروه ايمني و سلامت در استانداري ‌ها با مديريت استانداران به منظور شناخت ضعف‌ هاي بهداشتي سطح استان و تلاش در حل اين مشكلات با برنامه‌ ريزي و اخذ مشورت از خبرگان اين حوزه در سطح استانتلاش دولتمردان در راستاي بهره‌ گيري از استانداران بومي در هر استان به جهت انطباق بيشتر با منطقه و شناخت مناسب ‌تر فرصت‌ هاي اقتصاديابتكار يا ارزش مقاله: پژوهش حاضر اولين مطالع‌ه اي است كه مدلي از ارزيابي عملكرد استانداران ارائه مي ‌نمايد.