بررسي تركيب ايزوتوپ‌هاي دوتريم و اكسيژن 18 بارش و تعيين خط آب جوي محلي در بخشي از محدوده‌زاگرس مياني (زردكوه بختياري)

تهيه‌ خط ايزوتوپي آب جوي محلي و معادله‌آن در يك منطقه در تعيين منشأ توده‌هوايي تأثيرگذار بر منطقه كاربرد دارد و به‌عنوان اساس و مبنايي براي مطالعه‌دقيق‌تر منابع آبي به‌كار گرفته مي‌شود. براساس مطالعات صورت‌گرفته در اين پژوهش، براي نخستين‌بار خط آب جوي در منطقه‌زاگرس مياني به‌صورت رابطه‌ δD =7.27 δ18O+12.80با ضريب تبيين 92 درصد تعيين شد. اين خط ايزوتوپي بارش براي همه‌ مطالعات ايزوتوپي در اين گستره در آينده كاربرد خواهد داشت. همچنين در اين مطالعه رابطه‌بين تغيير در تركيب مقادير ايزوتوپي با تغيير ارتفاع، دما، مقدار بارش، دوتريوم مازاد و هدايت الكتريكي مشخص شد؛ به‌طوري‌ كه به‌ازاي هر 100 متر افزايش ارتفاع، به‌ترتيب 0.49 و 2.16 پرميل (permil) كاهش در مقدار اكسيژن 18 و دوتريوم نمونه‌هاي بارش وجود داشت. با هر 5 درجه‌سانتي‌گراد افزايش دما به‌ترتيب حدود 0.9 و 4.0 پرميل افزايش در مقدار ايزوتوپ‌هاي اكسيژن 18 و دوتريوم (δ18O و δ2H) نشان داده شده است. علاوه‌براين به‌ازاي هر 20 ميلي‌متر افزايش بارش حدود 1.3 پرميل اكسيژن 18 و حدود 10.1 پرميل دوتريوم نمونه‌هاي بارش كاهش پيدا مي‌كند. افزايش مقدار دوتريوم مازاد و كاهش مقادير ايزوتوپي δ18O و δD بارش در محدوده‌مطالعاتي نيز نشان‌دهنده‌منشأ مديترانه‌اي توده‌هاي هوا است. همچنين مقدار هدايت الكتريكي نمونه‌هاي بارش با مقدار ايزوتوپ‌هاي δ18O و δ2H يياين نمونه‌ها رابطه‌مستقيم دارد؛ به‌طوري‌كه با افزايش 20 ميكروزيمنس بر سانتي‌متر هدايت الكتريكي، به‌ترتيب حدود 1.45 و 9.40 پرميل مقادير ايزتوپ‌هاي اكسيژن 18 و دوتريوم نمونه‌هاي بارش نيز افزايش مي‌يابد.