تفسير تطبيقي فخر رازي و آلوسي در آيات صفات خبري

تفاسير مفاتيح الغيب فخر رازي و روح المعاني آلوسي از تفاسير برجستۀ اهل‌سنت به شمار مي‌روند. «صفات خبري» از مباحث مهم در اين دو تفسير است. هدف اين پژوهش بررسي تطبيقي و ارزيابي ديدگاه دو مفسر در موضوع تأويل و تفويض صفات خبري است كه به روش تفسير تطبيقي انجام شده است. يافته‌هاي اين مطالعه نشان مي‌دهد كه سخن فخر رازي در موضوع موردبحث گوناگون است: گاه تفويض توأم با تأويل را مي‌پسندد، گاه تأويل را مردود مي‌داند و در مواردي، ضمن پذيرش وجوب تأويل، با تفويض مخالفت مي‌كند. مجوز تأويل از ديدگاه او حكم عقل به ضرورت آن در جايي است كه عقل معناي وضعي واژۀ قرآني را نپذيرد. آلوسي در اين موضوع تابع فخر رازي نيست. آلوسي بيشتر به سلفيان تمايل دارد و جانب تفويض را ترجيح مي‌دهد و تأويل را مشروط به تأييد سلف، هماهنگي با زبان و ادبيات عرب و ضرورت دفع شبهه مي‌داند. اين نشان مي‌دهد كه اعتبار عقل و نقل نزد آن دو متفاوت است و هر دو مفسر تأويل برخي آيات را، با شدت و ضعف، پذيرفته‌اند.