معناي «رجع» در آيۀ ۱۱ سورۀ طارق در تفاسير و ترجمه ‌هاي فارسي و لاتين

واژۀ «رجع» در آيۀ «وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الرَّجْع‌» از واژگاني است كه مفسران و مترجمان فارسي و لاتين قرآن معناي واحدي از آن ارائه نداده‌اند. باران؛ گردش خورشيد، ماه و ستارگان؛ ملائكه؛ و روح از معاني گفته‌شده براي اين واژه در تفاسير است و باران و گردش ستارگان دو معناي گفته‌شده در ترجمه‌ها. اين پژوهش با روش تاريخي‌ــ‌‌‌تحليلي به بررسي علل اختلافات معناي رجع پرداخته و با روش معناشناسي نوين و روابط جانشيني اقدام به حل مشكل كرده است. بررسي منابع لغوي، سير تفاسير و تحليل روايات نشان مي‌دهد كه برخي از واژه‌پژوهان و مفسران در معنايابي اين واژه به خطا رفته‌اند. با توجه به اين‌كه روايات در اين موضوع از نظر سند اشكال دارند و خود آن‌ها در ارائۀ معناي اين واژه با هم اختلاف دارند، ترجيح آن‌ها مشكل است. همچنين، منابع لغت نيز نتوانسته است از اختلاف ديدگاه‌ها جلوگيري كند. از اين رو، در نوشتار پيش‌رو، با كاربست روابط جانشيني و با توجه به معناشناسي دو آيۀ مشابه از سورۀ ذاريات و بروج، مشكل ترجيح روايات حل و معناي درست ارائه شده‌ است.