مدل‌سازي فضايي نرخ بيكاري در شهرستان‌هاي ايران براساس داده‌هاي سرشماري نفوس و مسكن

بيكاري يكي از مسائل و موضوعات مهم در همه كشورهاي جهان محسوب مي‌شود و افزايش تعداد بيكاران در هر جامعه‌اي سبب بروز مشكلات بسياري خواهد شد. به‌دليل وجود اهميت بالاي موضوع بيكاري، در بسياري از پژوهش‌هاي انجام‌شده نيز به شناخت صحيح و درك عميق عوامل مؤثر بر بيكاري در جهت كاهش آن توجه شده است. در پژوهش حاضر، جمعيت فعال اقتصادي و تعداد بيكاران 15 ساله‌ و بالاتر براساس جنسيت و سطوح مختلف تحصيلات، در شهرستان‌هاي ايران، براساس سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال 1395 دسته‌بندي شده‌اند. هدفي كه در طول اين پژوهش دنبال شده است، مدل‌بندي فضايي تعداد بيكاران در شهرستان‌هاي ايران، براساس متغيرهاي كمكي جنسيت و تحصيلات است. براي رسيدن به اين مهم، از رويكرد بيزي و روشي موسوم به «تقريب لاپلاس آشيانه‌اي جمع‌بسته» يا به اختصار INLA استفاده شده است. بعد از برازش مدل فضايي مناسب، ضرايب متغيرهاي كمكي برآورد شده‌اند. نتايج به‌دست‌آمده نشان مي‌دهند بيكاري زنان نسبت به مردان بيشتر است و با بالارفتن مقطع تحصيلي نسبت به بي‌سوادي، بيكاري نيز افزايش يافته است. در انتها اثرات فضايي شهرستان‌ها برآورد شدند و شهرستان‌هاي با بيشترين و كمترين ميزان مخاطره ‌بيكاري و همچنين شهرستان‌هايي كه اختلاف معنا‌داري با ميانگين بيكاري كشوري ندارد، مشخص شده‌اند.