مطالعۀ تطبيقي مداخلات ارزي در ايران، مكزيك و تركيه

مداخله در بازار ارز ابزاري است كه توسط مقامات پولي كشورها به‏ منظور مديريت نوسانات، تأثيرگذاري بر سطوح نرخ ارز يا تعيين سطح مطلوب ذخاير خارجي بانك‏هاي مركزي استفاده مي‏شود. بر ‏اين ‏اساس، در بسياري از كشورها به‌ويژه اقتصادهاي در‏حال‏ ظهور و درحال‏ توسعه، بانك ‏هاي مركزي به‌دقت تحولات بازار ارز را رصد نموده و در مواقع لزوم، به طور مستقيم و با خريد و فروش ارز خارجي در بازار ارز مداخله مي‏ كنند. با اين‏ حال، ملاحظات مربوط به مداخلات ارزي در كشورهاي مختلف يكسان نبوده و مداخلات در مواردي از‏قبيل ميزان شفافيت، قاعده ‏مندي، اشكال، حوزه اختيارات قانوني و ابزارهاي مورد استفاده، تفاوت دارند. هدف از انجام اين مطالعه، مقايسۀ تطبيقي مداخلۀ ارزي در ايران، تركيه و مكزيك است. بر اين‏ اساس، اصلي‏ ترين مفاهيم مربوط به مداخلات ارزي شامل اهداف، روش‌ها و تاكتيك‌هاي مداخلات ارزي بانك‌هاي مركزي ايران، تركيه و مكزيك مقايسه مي‏ شود. علاوه ‏بر‏اين، در اين مطالعه براي بررسي و مقايسه رفتار مقامات پولي كشورهاي مورد مطالعه، در مواجهه با افزايش نوسانات نرخ ارز با استفاده از روش حداقل مربعات معمولي، تابع واكنش بانك مركزي براي سه كشور برآورد شده است. نتايج اين پژوهش، نشان مي‏ دهد كه مداخلات ارزي در ايران از حيث ويژگي‏ هاي كليدي مورد بررسي، با مداخلات ارزي در كشورهاي تركيه و مكزيك متفاوت هستند. همچنين، با توجه به نتيجه برآورد تابع واكنش؛ علاوه ‏بر عملكرد مشابه بانك مركزي هر سه كشور در رابطه با واكنش سريع به افزايش نوسانات نرخ ارز و نامتقارن بودن رفتار، در هرسه‏ كشور، افزايش نرخ ارز نسبت به كاهش آن، حساسيت بيشتر مقامات پولي را در پي دارد.