تبيين و بررسي ديدگاه پيتر سينگر درباره شأن اخلاقي حيوان

بررسي و تبيين «شأن اخلاقي حيوان»، يكي از مباحث مهم و چالش‌بر‌انگيز در حوزه اخلاق كاربردي است كه به واسطه آثار و اثرگذاري مستقيم آن در زيست و زندگي بشري، اهميتي ويژه دارد. در باب «شأن اخلاقي/ moral status» معيارها و ملاك‌هاي مختلف و متفاوتي ارائه شده و برخي فيلسوفان، با تأكيد بر اين نكته كه برخورداري از قوّه عاقله، درك كليات و آگاهي و به طور خاص، خودآگاهي، مقدمه و شرط برخورداري از «شأن اخلاقي» است، تنها براي انسانها ارزش ذاتي و «شأن اخلاقي» قائل شده‌اند. در تقابل با اين نظريه و نوع نگاه، پيتر سينگر - فيلسوف فايده‌گراي معاصر- ضمن نقد و طرد نگرشِ انسان‌محورانه، ديدگاه‌هاي سنّتي در باب معيار شأن اخلاقي، را به چالش كشيده و با نگاهي ابداعي و انتقادي، «احساس درد و رنج» را به عنوان معيار درست و دقيق «شأن اخلاقي» معرفي كرده است. در اين مقاله پس از اشاره‌اي گذرا به اهم ديدگاه‌ها در باب «شأن اخلاقي»،‌ معيار جديد و جنجال‌برانگيز پيتر سينگر در باب شأن اخلاقي حيوان، طرح و تبيين شده و ضمن تحليل پيش‌فرض‌ها و ادعاهاي سينگر، رويكرد و مدعيات او در اين زمينه ارزيابي و نقد شده است. پوشيده نيست كه پذيرش معيار پيشنهادي پيتر سينگر و قبول «شأن اخلاقي حيوانات»، تجديد‌نظر در رابطه «انسان با حيوان»، پرهيز از ابزارانگاري و تلاش براي پايان بخشيدن به چرخه زجر و ظلم غير‌ضروري به حيوانات را به وظيفه‌اي اخلاقي بدل مي‌سازد.