مطالعۀ پيشينۀ مذهبي-تاريخي نماز عطيه بر پايۀ منابع برجاي ‌مانده از دورۀ آل‌بويه

نماز عطيه يا نماز جعفر طيار يكي از نماز هاي شناخته شدۀ مسلمانان و منسوب به جعفر طيار، برادر امام علي (ع) است. با وجود آنكه روايت هاي مذهبي به خوبي در ارتباط با اين نماز مطالبي را بيان كرده اند؛ اما تاكنون اهميت اين نماز از حيث آثار مادي به جاي مانده از آن مورد مطالعه قرار نگرفته است. از همين روي ضرورت دارد پرسش هايي همچون اهميت و جايگاه اين نماز در نگاه مسلمانان صدر اسلام و نمودهاي مادي آن مورد مطالعه قرار گيرد. هدف اصلي اين پژوهش بررسي و مطالعۀ اهميت نماز عطيه در قرون اوليۀ اسلامي است كه بر پايۀ بررسي استنادات منابع مذهبي، تاريخي و برخي شواهد باستان شناسي صورت مي پذيرد. در نتيجۀ اين پژوهش چنين مشخص مي شود كه نماز عطيه نه تنها از نماز هاي بسيار معتبر محسوب مي شود و به دفعات در منابع مكتوب بدان اشاره شده است؛ بلكه در برخي از كتيبه هاي چوبي به كاررفتۀ در دورۀ آل بويه نيز مي توان نمودي از آن را ملاحظه كرد كه به سفارش امير عضد الدولۀ ديلمي ساخته شده بودند. با توجه به اين موارد چنين مي توان بيان كرد كه اين نماز از قرون اوليۀ اسلامي به بعد، جايگاهي ويژه نزد بسياري از مردم عادي و حتي حاكمان وقت، داشته است.