تأثير فضاي اخلاقي در رأس سازمان و ترديد حرفه‌اي بر قضاوت در مورد ريسك تقلب در ميان حسابرسان داخلي

هدف: اين تحقيق به بررسي تأثير فضاي اخلاقي در رأس سازمان و ترديد حرفه اي بر قضاوت در مورد ريسك تقلب در ميان حسابرسان مي پردازد. در اين راستا، ابتدا مولفه هاي فضاي اخلاقي تعيين شدند، سپس مفهوم ريسك معرفي گردد. عملكرد قضاوت ناصحيح حسابرسان داخلي مرتبط با خطر تقلب حسابرس داخلي، دليل مهمي براي عدم كشف تقلب قبل از تبديل شدن به يك رسوايي بزرگ است؛ بنابراين، قضاوت ريسك تقلب حسابرسان داخلي، همراه با عوامل مؤثر آن، به يك مشكل مهم تبديل شده كه توسط محققان براي درك چگونگي بهبود قضاوت خطر تقلب در حسابرسي داخلي مورد بحث قرار گرفته است. روش: در اين تحقيق براساس اطلاعات جمع آوري شده از پرسشنامه هاي توزيع شده ميان 124 حسابرس داخلي عضو انجمن حسابرسان داخلي ايران، به بررسي تأثير فضاي اخلاقي در رأس سازمان و ترديد حرفه اي بر قضاوت در مورد ريسك تقلب در ميان حسابرسان داخلي پرداخته شد. اين پژوهش از نظر هدف كاربردي بوده و روش انجام پژوهش، توصيفي پيمايشي است و براي گردآوري اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است. يافته ها: نتايج آزمون فرضيه هاي تحقيق نشان داد، فضاي اخلاقي در رأس بر قضاوت ريسك تقلب حسابرس داخلي تأثير دارد. همچنين ترديد حرفه اي حسابرس بر قضاوت ريسك تقلب حسابرس داخلي تأثير مثبت و معني داري دارد. با افزايش فضاي اخلاقي در رأس، قضاوت ريسك تقلب حسابرس داخلي افزايش مي يابد. در نتيجه فرضيه اول تحقيق تاييد مي شود. همچنين با توجه به ضريب مسير ترديد حرفه اي حسابرس بر حسابرس، قضاوت ريسك تقلب حسابرس و سطح 4 معنا داري حاصل براي اين مسير 0/038 مي باشد كه پايين تر از 0/05 است؛ به عبارتي، با ترديد حرفه اي حسابرس، قضاوت ريسك تقلب حسابرس داخلي افزايش مي يابد، در نتيجه فرضيه دوم تحقيق تاييد مي شود. نتيجه گيري: افزايش فضاي اخلاقي در رأس سازمان (موسسه حسابرسي) و به عبارتي حمايت مديريت ارشد، منجربه بهبود قضاوت ريسك مي شود؛ اگرچه نتايج برخي تحقيقات حاكي از آن است كه در برخي موارد مديريت ارشد، طرفي است كه بيشترين احتمال را براي ارتكاب تقلب دارد و باعث تعارض حسابرسي داخلي با مديريت مي شود؛ اما نتايج اين تحقيق ثابت كرد كه رهبران، تصميم گيرنده هاي كليدي هستند كه مشخص مي كنند سازمان درگير فعاليت هاي فسادآور شود و يا خير؛ در صورتي كه آن را محكوم كنند، منجربه تأثيرگذاري بر حسابرسان داخلي مي شود و آنها نيز به تبعيت از مديران، تلاش بيشتري براي كشف تقلب برآورد ريسك خطر تقلب خواهند داشت. نتيجه فرضيه دوم نيز نشان داد كه با افزايش ترديدگرايي حسابرسان داخلي، قضاوت ريسك تقلب حسابرس افزايش پيدا مي كند. براساس اين يافته ها مي توان گفت، حسابرسان داخلي با شك و ترديد حرفه اي سطح بالا، تمايل به شناسايي خطاها و استفاده از آنها به عنوان انتظارات اوليه تقلب دارند.