بررسي نظري و تطبيقي مباني حديثي محمدامين استرآبادي با شيخ يوسف بحراني

اخباريان از جريان‌هاي فكري برآمده در مكتب تشيع اماميه‌اند كه با دو شاخصۀ حديث بسندگي و دوري‌گزيني از عقل در قرن يازدهم ظهور يافتند. دو محدث و فقيه وارسته، صاحب فوائد المدنية و صاحب حدائق الناضرة كه هريك به دو طيف از اخباريان منتسب‌اند، به‌رغم داشتن يك خط كلي، داراي رويكردها و كاركرد‌هاي متفاوتي نسبت به حيثيت صدوري روايات و اعتبار حجيت اخبارند. اين مقاله به روش تحليلي‌توصيفي درصدد است تا از رهگذر استخراج آراء و باورهاي بنيادين اين دو عالِم و تطبيق اين آراء با يكديگر، به مباني‌اي كه آنان بدان تصريح داشته، دست يابد و موارد اشتراك و اختلاف ناشي از مبناي هر دو را نسبت به اعتبار روايات مورد ارزيابي قرار دهد. نتايج نشان مي‌دهد كه هر دو به‌اجمال بر مباني مشتركي همچون صحيح شمردن احاديث كتب روايي، ناكارآمدي تنويع حديث، عدم اعتبار عقل در تفسير نصوص، حجيت خبر واحد در احكام و عقايد تكيه نموده‌اند. ازجمله موارد اختلاف ناشي از مبناي آنان نسبت به اعتبار روايات كه قابل ذكر است، حجيت نداشتن ظواهر قرآن و روايات نبوي از غير طريق اهل‌بيت(ع) توسط استرآبادي است كه محدث بحراني در اين باب با وي همراه نيست.