اصالت وجود، مسئله يا شبه مسئله‌اي فلسفي؟

از زمان ميرداماد تا كنون، اصالت وجود يا ماهيت، به منزله‌ي يكي از مسائل مهم و مؤثر در سنت فلسفه‌ي اسلامي تلقي شده است. غالب فيلسوفان و مروجان فلسفه در ايران، اصالت وجود را پذيرفته‌اند و نقطه‌ي مقابل آن را باطل دانسته‌اند. برخي نيز اصالت ماهيت را پذيرفته‌اند. در اين مقاله با بررسي مبادي تصوّري و تحرير محل نزاع، به اين نتيجه رسيده ايم كه اصالت وجود يا اصالت ماهيت، حقيقتاً مسئله‌اي فلسفي نيست و نزاع دو طرف، نزاعي لفظي است؛ به اين معنا كه دو طرف، تلقّي واحدي از مبادي تصوّري بحث و نيز از محل نزاع ندارند. آن وجودي كه اصالتِ وجودي آن را اصيل مي‌داند، همان چيزي نيست كه اصالت ماهيتي حكم به اعتباريت آن نموده است و در طرف مقابل، آن ماهيتي كه اصالتِ ماهيتي آن را اصيل دانسته، همان ماهيتي نيست كه اصالت وجودي آن را اعتباري مي‌داند. ماهيت در نزد موافقان اصالت ماهيت، ماهيت موجود است نه ماهيت من حيث هي. ماهيت موجود نيز در نزد او عبارت از متن واقعيت خارجيِ مجعول است، نه ماهيتي كه متحد با وجود شده است. همچنين وجودي كه موافقان اصالت ماهيت، آن را اعتباري مي‌دانند، مفهوم اعتباري عام بديهي است نه وجود به معناي متن واقعِ مبدا اثر و اثر مبدا. پس از تبيين مدعا و اقامه دليل بر لفظي بودن نزاع، اشكالات وارد شده بر لفظي بودن نزاع را مطرح كرده و پاسخ داده ايم.