فراواني و توزيع مكاني ذرات ميكروپلاستيك در رسوبات رودخانه خرمارود، استان گلستان

رودخانه‌ها به طور موثر ميكروپلاستيك‌ها را به درياها منتقل مي‌كنند، اما در طول اين انتقال، ميكروپلاستيك‌ها مي‌توانند به طور موقت در رسوبات ذخيره شوند جايي‌كه به دليل فرآيندهاي بيولوژيك و فيزيكي، بيشتر دچار تكه تكه شدن مي‌شوند. اين مطالعه با هدف بررسي توزيع و فراواني ميكروپلاستيك‌ها (MPs) در رسوبات سطحي رودخانه خرمارود، استان گلستان انجام شده است. در مجموع، 15 نمونه رسوب (5 ايستگاه با 3 تكرار) در فصل بهار، سال 1401 نمونه‌برداري شد كه شناسايي فيزيكي ميكروپلاستيك‌ها با استفاده از استريوميكروسكوپ مورد مطالعه قرار گرفت. تركيبات پليمري آنها با استفاده از دستگاه طيف‌سنج مادون‌قرمز تبديل فوريه بازتاب كل ضعيف (ATR-FTIR) مشخص شد. نتايج نشان داد كه ايستگاه 5، با فعاليت انساني بالا 160±880 ذره در يك كيلوگرم از رسوبات خشك، بيشترين فراواني ميكروپلاستيك و ايستگاه 1، بالادست رودخانه با 66±200 ذره بر كيلوگرم داراي كمترين فراواني بود. ميانگين MPs مشاهده ‌شده در تمامي ايستگاه‌هاي مورد مطالعه 92.80±430.17 ذره بود. بيشترين فراواني را ميكروپلاستيك‌‌هاي رشته‌‌اي (77.52 درصد) و كمترين فراواني را فيلم‌‌ها (3.10 درصد) داشتند. نتايج نشان داد كه گروه 1000-500 ميكرومتر با 44.19 درصد،  بيشترين فراواني درحالي‌كه گروه 5000-3000  با 3.88 درصد داراي كمترين فراواني بودند. رنگ‌‌ سياه با 55.81%  بيشترين و رنگ آبي با 2.33 درصد داراي كمترين فراواني بودند. تركيب پليمري MPs شامل پلي‌‌پروپيلن (PP، 41 درصد)، پلي‌‌اتيلن (PE، 30 درصد)، پلي‌‌استايرن (PS، 16 درصد) پلي‌‌استر (PS، 11 درصد) و پلي‌‌آميد (PA، 2 درصد) بود. نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد كه MPs در رسوبات ساحلي منابع متعددي دارند كه غالباً از توريسم، فاضلاب و بسته‌بندي مشتق شده است.