اقتصاد سياسي برنامه فضايي هندوستان (2023 – 1963)

از سال 1963 تا به امروز، كشور هندوستان گام‌به‌گام در مسير طي‌شده توسط ثروتمندترين كشورهاي جهان اقدام به سرمايه‌گذاري مستمر در برنامه‌هاي فضايي ملي خود كرده و به يكي از شش كشور پيشگام در عرصه استفاده از فضا بدل شده است. دهلي‌نو با انجام اكتشافات گسترده در فضاي ماوراي جو زمين به‌عنوان چهارمين فاتح كره ماه بعد از آمريكا، روسيه و چين شناخته مي‌شود و ارسال انسان به فضا و احداث ايستگاه فضايي مستقل نيز در دستور كار سازمان فضايي اين كشور قرار دارد، درحالي‌كه بخش زيادي از جمعيت بيش از يك ميليارد و چهارصد ميليون نفري در اين كشور با مشكلاتي مانند كمبود آب آشاميدني سالم، دسترسي نداشتن به جاده، برق و نيز حتي سوءتغذيه شديد مواجه‌اند، ازاين‌رو مقاله حاضر تلاشي براي پاسخگويي به اين پرسش است كه چرا هندوستان به‌رغم درگير بودن با مشكلات متعدد اقتصادي و دست به گريبان بودن با محدوديت جدي در تأمين منابع لازم براي حل‌وفصل اين مشكلات، از سال 1963 تا به امروز گام‌به‌گام در مسير طي‌شده توسط ثروتمندترين كشورهاي جهان، اقدام به سرمايه‌گذاري مستمر در برنامه‌هاي فضايي ملي خود كرده است؟ در ادامه با اتكا بر رهيافت تلفيقي و استفاده از نظريه‌هاي اقتصاد، مديريت، اقتصاد سياسي و روابط بين‌الملل به روش استنتاج بهترين تبيين اين نتيجه حاصل شده است كه اساساً نه‌تنها هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري در برنامه‌هاي فضايي براي كشوري مثل هندوستان به‌مراتب كمتر از عدم سرمايه‌گذاري در اين عرصه بوده و در حقيقت نه به لحاظ سياسي و نه اقتصادي جايگزين قابل قبولي براي آن قابل تصور نيست، بلكه بر اساس مسير تجربه‌شده توسط هندوستان، فضا يكي از سودمندترين عرصه‌هاي سرمايه‌گذاري براي يك كشور در حال توسعه مثل هندوستان نيز بوده، هست و در آينده قابل پيش‌بيني نيز باقي خواهد ماند.