نقش خدمات و كاركردهاي كتابخانه‌هاي عمومي در توسعه اقتصادي جامعه

هدف: هدف اين پژوهش كشف نقش خدمات و كاركردها كتابخانه هاي عمومي در توسعه اقتصادي جامعه از ديدگاه كتابداران و مديران كتابخانه هاي عمومي بود.روش‌شناسي : پژوهش حاضر از نوع طرح‌هاي پژوهش كمي است و به‌صورت پيمايشي انجام شده است. جامعه آماري اين پژوهش را  مديران و كتابداران كتابخانه هاي عمومي مراكز استان كه تجربه و تخصص كافي در حوزه كتابخانه هاي عمومي داشتند، تشكيل مي دهند. جامعه آماري 1900 نفر برآورد شد كه با استفاده از فرمول نمونه گيري كوكران 319 نفر به‌عنوان نمونه مشخص شدند. جهت گردآوري داده ها از ابزار  پرسشنامه‌ محقق ساخته استفاده شد. براي سنجش روايي و پايايي پرسشنامه، از روايي محتوايي و همچنين براي تعيين پايايي از روش آلفاي كرونباخ استفاده شد، ضريب آلفاي كرونباخ براي همه مؤلفه ها و كل پرسشنامه بيش از 0.80 به دست آمده كه حاكي از پايايي قابل‌قبول پرسشنامه مذكور بود. تمامي روند تجزيه‌وتحليل داده هاي پژوهش حاضر در نرم افزارهاي آماري SPSS و معادلات ساختاري PLS Smart انجام گرفت.يافته ها: يافته هاي پژوهش حاضر مشخص نمودند كه خدمات و كاركردهاي كتابخانه هاي عمومي از قبيل آموزش و پژوهش، اطلاعات و اطلاع‌رساني، ايجاد تفريح و تفنن، برگزاري نمايشگاه، همايش و غيره و تشويق به مطالعه و تعالي بخشيدن به روح، بيش از 40 درصد بر شاخص هاي توسعه اقتصادي نقش مؤثر و مثبتي دارد. همچنين اعتباريابي مدل ساختاري پژوهش با استفاده از آلفاي كرونباخ، پايايي تركيبي، روايي همگرا، دقت پيش بيني (R2)، قدرت پيش‌بيني (Q2) و شاخص نيكويي برازش (GOF) مدل پژوهش حاضر از اعتبار مناسبي برخوردار است.نتايج: نتايج پژوهش نشان داد كه ويژگي ها و كاركردهاي كتابخانه هاي عمومي در ايران اين ظرفيت و توانايي را دارند كه نقش مؤثر و چشمگيري در توسعه اقتصادي جامعه داشته باشند و اين مهم در كشورهاي توسعه‌يافته به شكل موفقي اتفاق افتاده است. بااين‌حال، بخش ديگري از نتايج پژوهش كه وضعيت كنوني كتابخانه هاي عمومي در كشور را موردبررسي قرار داد، نشان داد كه كتابخانه هاي عمومي ايران در بحث اقتصادي نسبت به بحث فرهنگ و توسعه فرهنگي جامعه مهجور مانده‌اند. مي توان گفت كه عدم توجه و استفاده از ظرفيت هاي كتابخانه هاي عمومي در حوزه اقتصادي يكي از دلايل كمرنگ بودن نقش كتابخانه هاي عمومي در توسعه اقتصادي است.اصالت و ارزش: تاكنون پژوهش‌هاي بسيار اندكي با استفاده از معادلات ساختاري به بررسي تأثير اقتصادي كتابخانه‌هاي عمومي در سطح جامعه پرداخته‌اند. بر مبناي اين رويكرد متغيرهاي تأثيرگذار بيشتري مورد بررسي قرار گرفته‌اند.