رهيافت‌هاي توسعه گردشگري در شهرهاي كوچك برمبناي تحليل عوامل و مسائل بازدارنده آن؛ مطالعه موردي: شهر دلبران

جريان فعاليت گردشگري اثرات زيادي را در زمينه‌هاي مختلف به دنبال دارد و رونق و توسعه آن نيز وابسته به عوامل متنوعي است. ضعف امكانات شهري و خدمات زيرساختي، در شهرهاي كوچك مناطق محروم، عاملي است كه فاصله جريان فعاليت گردشگري را نسبت به حد ايده‌آل بيشتر مي‌كند و محدوديت‌ها و مسائلي را در مسير توسعه آن به وجود مي‌آورد. اين پژوهش كه از نوع كاربردي و رويكرد روش‌شناسي آن آميخته است، با هدف ارائه رهيافت‌هاي توسعه گردشگري در شهرهاي كوچك، در پي تبيين و تحليل زمينه‌هاي بازدارنده توسعه گردشگري در شهر دلبران مي‌باشد. مسائل مترتب بر گردشگري شهر دلبران و حوزه تحت نفوذ آن احصاء و جمع‌آوري شده و بر اساس بار محتوايي آنها در سه بُعد ناكارآمدي نظام اقتصادي، ضعف زيرساخت‌هاي ارتباطي و خدماتي و ناتواني و سستي ساختارهاي اجتماعي-فرهنگي نام‌گذاري و دسته‌بندي شدند. ابعاد مذكور در ارتباط با ايستايي فعاليت گردشگري از طريق 23 شاخص مشاهده‌پذير و در چارچوب مدلسازي معادلات ساختاري (SEM) سنجش و بررسي شد. يافته‌ها نشان مي‌دهند كه رابطه عامل‌هاي ضعف زيرساخت‌ها و ناكارآمدي نظام اقتصادي با ايستايي فعاليت گردشگري معني‌دار مي‌باشد و 94 درصد از تغييرات كسادي و بي رونقي فعاليت گردشگري در مدل ساختاري پژوهش قابل تبيين و برآورد است. ناكارآمدي نظام اقتصادي و ضعف زيرساخت‌ها به ترتيب با ضريب اثر 0.401 و 0.394 بر ايستايي فعاليت گردشگري اثرگذار هستند. ضعف زيرساخت‌ها هرچند در رتبه دوم اثرگذاري قرار دارد ولي به دليل اينكه اثر غيرمستقيم (0.311) هم دارد مهم‌ترين و اثرگذارترين متغير موثر بر جريان فعاليت گردشگري است. درنهايت متناسب با نقشه روابط ميان عوامل و مسائل بازدارنده فعاليت گردشگري، رهيافت‌هاي ارتقاء و توسعه زيرساخت‌هاي ارتباطي و خدماتي، بهبود زمينه‌هاي اقتصادي و توانمندسازي ساختارهاي اجتماعي- فرهنگي ارائه شده است.