گونه‌بندي و استخراج ويژگي‌هاي پلان معماري با به كارگيري روش‌هاي يادگيري ماشين؛ نمونه موردي: خانه‌هاي بومي بندر كنگ

منطقه گرم و مرطوب ايران داراي تابستان‌هاي گرم با رطوبت بالا و از بحراني‌ترين اقليم‌هاي جهان است. مطالعه ويژگي‌هاي مسكن بومي اين مناطق مي‌تواند منجر به ارائه راهكارهاي پيشنهادي براي طراحي مسكن معاصر شود. يكي از چالش‌هايي كه پژوهشگران در مطالعه گونه‌هاي معماري با آن مواجه هستند، انتخاب نمونه‌هاي موردي مي‌باشد. هدف اين پژوهش استفاده از روش‌هاي يادگيري ماشين براي انتخاب نمونه‌هاي موردي و دسته‌بندي خانه‌هاي بندر كنگ بر اساس شكل و نحوه قرارگيري بادگير و فضاهاي مجاور آن است. براي اين منظور از نرم‌افزار آناكوندا 3.9 و جوپيتر 6.4.5 استفاده شده است. سنجش شباهت از لحاظ شكلي و روابط فضايي توسط الگوريتم فاصله كسينوسي انجام شده است. دسته‌بندي بر اساس ويژگي‌هاي استخراج شده توسط الگوريتم سلسله مراتبي به روش پيوند ميانگين انجام شده است. بر اساس نتايج شباهت‌سنجي نمونه‌هاي موردي منتخب پلان خانه‌هاي يونسي، گلبت و كرچي، با بالاترين ميزان شباهت شكلي و روابط فضايي با ديگر پلان‌ها مي‌باشند. نتايج حاصل از دسته‌بندي نشان مي‌دهد پلان‌ها از نظر ويژگي‌هاي استخراج شده به سه دسته قابل تقسيم مي‌باشند. با تحليل نمودار پراكندگي ويژگي‌هاي هر دسته، نتايج زير استخراج شده است. در دسته اول اتاق بادگير در شرق خانه قرار دارد و ساباط و يا حياط در سمت غرب آن قرار گرفته است. اتاق‌هاي اصلي غالباً در ضلع شمالي و فضاهاي خدماتي در ضلع شرقي و غربي قرار دارند. در دسته دوم اتاق بادگير در ميانه ضلع غربي خانه قرار گرفته است. در اين دسته كشيدگي پلان شمالي- جنوبي است و اتاق‌هاي زيستي در سمت غربي و شرقي قرار گرفته‌اند. در دسته سوم بادگير در ضلع غربي پلان قرار دارد. در اين دسته كشيدگي پلان‌ها بيشتر شرقي- غربي مي‌باشد. مجاورت شمالي اتاق بادگير گتيه و يا اتاق مي‌باشد و در اكثر پلان‌هاي اين دسته اتاق بادگير به اتاق شمالي و يا گتيه راه دارد.