عنصر تشبيه و پيوند آن با جهان‌‌بيني و درون‌‌مايۀ مقتل سر الأسرار في مصيبه‌ أبي الأئمه‌ الأطهار(ع)

مقتل‌‌نويسي از گونه‌‌هاي تاريخي روايت و در شمار شاخه‌‌هاي تاريخ‌‌نگاري است. از آنجا كه رويداد تاريخي عاشورا، تأثيرات اجتماعي، اعتقادي و سياسي بسياري داشته ‌‌است، روايت تاريخي آن نيز با علوم مختلف از جمله ادبيات پيوند مي‌‌خورد. تشبيه، از موضوعات اصلي علم بيان است كه با بازتاب انديشه و احساس در آثار مختلف، زمينۀ اين پيوند را فراهم ساخته است. مقتل «سر الأسرار في مصيبه‌ أبي الأئمه‌ الأطهار(ع)» از مقتل‌‌هاي تاريخي برجستۀ معاصر، اثر جليلي كرمانشاهي است كه تا كنون مورد غفلت پژوهشگران واقع شده ‌‌است. اين پژوهش بررسي كرده تشبيهات با چه ساختار و هدفي در مقتل سر الأسرار ظهور يافته‌‌اند. اركان تشبيه در انتقال فضا و درون‌‌مايۀ مقتل چه نقشي دارند و چگونه جهان‌‌بيني نويسنده را منعكس كرده‌‌اند. پژوهش حاضر بر آن بوده است تا به شيوۀ توصيفي- تحليلي ارتباط عنصر تصويري تشبيه را با درون‌‌مايۀ مقتل سر الأسرار بررسي كند. نگارندگان ابتدا ساختار تشبيهات، بسامد گونه‌‌هاي آن را استخراج، تشبيه را به اعتبار طرفين بررسي و سپس ارتباط اين عنصر را با درون‌‌مايۀ مقتل مذكور تبيين كرده‌‌اند تا از طريق ساختمان تشبيه، پيوند جهان‌‌بيني نويسنده با درون‌‌مايۀ اثر روشن شود. يافته‌‌هاي پژوهش نشان داده‌‌اند كه ميان مقتل سر الأسرار با عنصر تشبيه پيوند معنايي حاكم است و اغلب تشبيهات با هدف روشن‌‌سازي، بيان انديشه و احساس نويسنده ايجاد شده‌‌اند تا آفرينش تشبيهات ادبي و هنري. بررسي انواع شگردهاي تشبيه، وجه‌‌شبه و عناصر تشبيه‌‌ساز سهم عمده‌‌اي در تبيين فضا و درون‌‌مايۀ اين روايت تاريخي دارد و از سويي معرّف انديشه‌‌ها و جهان‌‌بيني‌‌هاي نويسنده هم هست‌‌ كه اغلب با جلوه‌‌هاي حماسي، غنايي، اعتقادي و عرفاني نمايان مي‌‌شوند.