تأثير بازارهاي مالي بر قيمت گاز منطقه‌اي

گاز يكي از مهم‌ترين سوخت‌هاي فسيلي است و انتظار مي‌رود با تداوم شرايط موجود در افق 2040 جاي نفت را در بازار مصرف انرژي تصاحب كند. نظر به اهميت اين كالا در اين پژوهش تلاش شده است تصويري از بازارهاي گاز مهم جهان ارائه شده و نقش بازارهاي مالي بر قيمت نقدي گاز در سه بازار هنري هاب، اروپا و لندن مورد بررسي قرار گيرد. در اين پژوهش از داده‌هاي روزانه در بازه زماني ژانويه 1993 تا آوريل 2023 استفاده شده است كه داده‌هاي پژوهش به‌صورت كتابخانه‌اي از منابع و پايگاه‌هاي مختلف آماري گردآوري شده است. به‌منظور تحليل داده‌ها از آزمون عليت گرنجر، الگوي خودرگرسيون برداري و الگوي تصحيح خطاي برداري بهره گرفته شده است. نتايج پژوهش نشان داد بازار گاز هنري هاب از قدرت قيمت‌گذاري بالايي نسبت به بازار اروپا و لندن برخوردار است؛ همچنين قيمت گاز در بازار اروپا نيز تا حدي مي‌تواند بر تعيين قيمت نقدي گاز در بازار لندن اثرگذار باشد؛ اما قيمت گاز در بازار لندن متأثر از ساير بازارها تعيين شده و اين بازار به‌طوركلي قيمت‌پذير است. همچنين يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد در سطح اطمينان 95 درصد شاخص بازار سرمايه آمريكا در بلندمدت اثر منفي بر قيمت نقدي گاز در هر سه بازار منطقه‌اي مورد بررسي دارد كه اين اثر در دو بازار اروپا و لندن از نظر آماري معنادار است. علاوه بر اين، در كوتاه‌مدت شاخص بازار سرمايه آمريكا اثر مثبت بر قيمت نقدي گاز در بازار هنري هاب داشته اما اثر آن بر قيمت نقدي گاز در دو بازار ديگر، منفي است. يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است در بلندمدت نرخ بهره آمريكا اثر معناداري بر قيمت نقدي گاز در هيچ‌يك از بازارهاي مورد بررسي نداشته است؛ با اين‌ حال در كوتاه‌مدت اين متغير اثر منفي و معناداري بر قيمت نقدي گاز در بازار هنري هاب و اروپا دارد.