ديپلماسي و راهبردهاي افزونگي اقتصادي

براي همه كشورها، حوزه روابط بين الملل اهميت فراوان دارد. وجوه اشتراك بين كشورها ممكن است روابط بين آن ها را گسترده‌ تر نمايد. عراق به عنوان يك كشور هم مرز، داراي نقاط فرهنگي و ديني مشترك، همسو و هم نظر در تحولات منطقه با جمهوري اسلامي ايران، داراي وجوه اشتراك زيادي است و به همين دليل بايد روابط بسيار قوي با ايران داشته باشد. به ويژه به دليل تحولات عراق از سال 2005 و كمك ‌هاي نظامي و كلامي بدون چشم‌داشت ايران به اين كشور، سطح اعتماد و روابط دفاعي-امنيتي مناسبي بين دو كشور به‌وجود آمده است؛ اما علي رغم اين روابط حسنه، به ويژه بعد از فروپاشي رژيم بعث و استقرار دولت مردمي در عراق، ايران تاكنون از ظرفيت تجاري عراق كه يك كشور با ظريفت نسبتاً بالا است، استفاده مطلوبي نكرده و همچنان داراي ظرفيت بالايي براي بهره ‌برداري است. در همين راستا اين پژوهش با هدف بررسي روابط و منافع اقتصادي جمهوري اسلامي ايران و عراق و ارائه راه‌كارهاي مناسب جهت اثر بخشي اين روابط انجام شده است. پژوهش پيش رو با بهره ‌گيري از روش سوات به تحليل داده‌ هاي خام موجود از منابع داخلي و خارجي معتبر و همچنين جهت تسلط بيشتر بر موضوع، به مصاحبه با افراد صاحب منصب در موضوع مورد بحث مبادرت نمود و ابتدا نقاط راهبردي داخلي (قوت ‌ها و ضعف‌ ها) و خارجي (فرصت ‌ها و تهديدات) را شناسايي كرد و  مهمترين نقاط آن را نقاط راهبردي در نظر گرفت و در جهت تكميل داده ‌هاي مورد نياز به توزيع پرسشنامه در بين خبرگان مبادرت نمود. اطلاعات كسب شده از اين مسير استخراج الگوي مفهومي پژوهش را در پي داشت. در ادامه ضمن تشريح روش تحقيق پژوهش اطلاعات مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفتند. نتايج اين تحقيق نشان داد با تحليل داده‌ ها با استفاده از ماتريس‌ هاي ارزيابي داخلي و خارجي مي‌ توان نمره 2.741 و 2.6 از نمره سقف 4، را به عملكرد داخلي و خارجي روابط اقتصادي ايران و عراق اختصاص داد. اين نمرات با توجه به مباني روش سوات چون بيشتر از 2.5 هستند، وضعيت كلي مناسبي را نشان مي ‌دهند؛ اما نمره بالايي نيست و گواه بر اين حقيقت است كه ظرفيت بالقوه اي براي ارتقاء روابط اقتصادي بين دو كشور وجود دارد. در ادامه، پژوهش با تشكيل و تحليل ماتريس سوات نسبت به تدوين 12 راهبرد جهت ارتقاء روابط و منافع بين دو كشور اقدام نمود. ورود و تحليل اين راهبردها با ماتريس برنامه‌ ريزي كمي راهبردي انجام شد و در نهايت براي عملي نمودن هر يك از راهبردهاي فوق پيشنهادهايي ارائه گرديد.