شناسايي و اولويت‌بندي راهبردهاي بازار انرژي در شرايط بحراني

انرژي يكي از مؤثرترين مؤلفه‌هاي توسعه اقتصادي، سياسي و اجتماعي هر كشوري است و علاوه بر نقش بسزايي كه در تأمين منابع مالي و اقتصادي دارد در ثبات سياسي كشورها هم اثرگذار است. از اين‌رو تدوين راهبردهاي بازار انرژي با درنظر گرفتن شرايط بحراني از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. اين پژوهش به دنبال شناسايي و اولويت‌بندي راهبردهاي بازار انرژي در شرايط بحراني است و مورد مطالعه، صادرات گاز ايران به كشور تركيه است. در اين راستا با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، نظر 9 خبره‌ در حوزه‌ انرژي جمع ‌آوري شد. سپس با استفاده از ماتريس SWOT، عوامل داخلي و خارجي و نقاط قوت و ضعف مشخص شدند. همچنين با استفاده از روش بهترين- بدترين، شاخص‌هاي تأثيرگذار بر صادرات گاز ايران به تركيه با در نظر گرفتن شرايط بحراني، شناسايي و اولويت‌بندي شدند. 49 راهبرد استخراج شده بر اساس 10 شاخص با يكديگر مقايسه و 29 راهبرد براي صادرات گاز ايران به كشور تركيه معرفي شدند. نهايتاً با استفاده از شبكه‌ هاي عصبي، راهبردها مجدداً رتبه‌ بندي شدند. پنج راهبرد «سرمايه‌گذاري در حوزه انرژي و راهكارهاي بهينه‌سازي مصرف آن از طريق بخش خصوصي و تشكيل اتاق‌هاي فكر» « تشكيل دفاتر منطقه‌اي و بين‌المللي جهت توسعه صادرات گاز، گسترش و تعاملات اقتصادي سياسي با كشورهاي همسايه به‌ويژه دارنده گاز در حوزه درياي خزر با مبناي توسعه و تعاملات انرژي با اين كشورها»، «يكپارچه‌سازي زنجيره تأمين و برنامه‌ريزي در بخش استخراج تا صادرات گاز در مجموعه‌اي ذيل شركت ملي گاز جهت چابك‌سازي در تصميم‌گيري‌ها» و «افزايش ظرفيت توليد پالايشگاه‌هاي گاز كشور» و «جذب سرمايه‌گذاري براي توسعه ميدان‌هاي نفت و گاز» به ‌عنوان مهم‌ترين راهبردها انتخاب شدند. نتايج اين پژوهش مي‌ تواند به ‌عنوان نقشه راه براي تصميم‌گيري در خصوص صادرات گاز در شرايط بحراني مورد استفاده قرار بگيرد تا ضمن تثبيت جايگاه ايران در بازار انرژي، امكان ارتقاء آن را نيز فراهم سازد.