سنجش ميزان عدالت فضايي در پراكنش شاخص‌هاي توسعه پايدار روستايي (مورد مطالعه: روستاهاي شهرستان اردبيل)

مقدمه:  دسترسي عادلانه و مناسب همه شهروندان به خدمات عمومي از اصول اوليه برنامه‌ريزي است كه با پيدايش رويكردهاي عدالت محور در دهه‌هاي اخير اهميت فراواني يافته است و رسيدن به آن در جامعه روستايي مستلزم بررسي و شناخت منابع و امكانات در اين مناطق است.هدف:  هدف پژوهش حاضر سنجش ميزان عدالت فضايي در توزيع شاخص‌هاي توسعه پايدار در مناطق روستايي است. اين پژوهش از لحاظ هدف كاربردي و بر اساس ماهيت توصيفي- تحليلي است كه رويكرد حاكم بر آن از نوع كمي است.روش شناسي:  در اين تحقيق جهت گردآوري اطلاعات از روش كتابخانه‌اي بهره گرفته شد. به منظور تحليل موضوع چارچوبي از هشت شاخص در ۵۴ گويه با اتكا به آمارنامه رسمي سرشماري نفوس و مسكن و فرهنگ آبادي‌هاي سال ۱۳۹۵ استفاده گرديد كه با استفاده از روش AHP وزن‌دهي شدند. براي تجزيه و تحليل داده‌ها و رتبه‌بندي روستاها از روش تصميم‌گيري ويكور و تاپسيس و در نهايت ميانگين رتبه‌ها استفاده گرديد. همچنين براي تحليل توزيع شاخص‌ها از ضريب پراكندگي بهره گرفته شد. جامعه آماري پژوهش حاضر ۴۴ روستاي شهرستان اردبيل است.قلمرو جغرافيايي پژوهش:  قلمرو جغرافيايي‌ شامل ۴۴ روستاي شهرستان اردبيل مي‌باشد‌.يافته ها و بحث:  يافته‌ها بيانگر اين است الگوي توزيع فضايي شاخص‌هاي توسعه در روستاهاي شهرستان اردبيل نامتعادل است به گونه‌اي كه از بين ۴۴ روستاي مورد مطالعه، دو روستا خيلي خوب، ۱۶ روستا در سطح خوب، ۱۸ روستا در سطح متوسط، پنج روستا در سطح ضعيف و سه روستا در سطح خيلي ضعيف قرار داشتند.نتيجه گيري: نتايج ضريب پراكندگي نيز نشان دهنده نابرابري در توزيع شاخص‌ها است و بيشترين نابرابري در توزيع شاخص‌هاي مراكز بهداشتي- درماني، نمايندگي پخش نفت سفيد و جايگاه سوخت است. براي بهبود توسعه و دستيابي به عدالت فضايي پيشنهاد مي‌گردد شاخص‌هاي بهداشتي، زيرساختي و ... از توزيع مناسبتري برخوردار گردد تا توسعه پايدار در مناطق روستايي به سمت رشد متوازن هدايت گردد.