نحو گروه ندايي در زبان فارسي رويكردي مشخصه بنياد

هدف اين مقاله تعيين رفتار نحوي مفهوم «ندا» در زبان فارسي از لحاظ ساختار دروني و جايگاه نحوي در چهارچوب رويكرد كمينه گرا است. در اين مقاله نشان مي دهيم مخاطب يا منادا كه از آن با عنوان دقيق «گروه ندايي» ياد مي كنيم، بر فراز فرافكن هاي نقشي حوزۀ اسمي و بالاتر از گروه حرف تعريف و در حاشيۀ جمله قرار دارد. جا به جايي سازه هايي به پيش از گروه ندايي، يعني به شاخص گروه هاي مبتدا و تأكيد، مي تواند آن گروه را از لحاظ ترتيب خطي بين گروه مبتداي بالاتر و تأكيد قرار دهد. صرف نظر از جايگاه، گروه مورد نظر يا با سازه (ها) يي از بند اصلي هم مرجع است يا هيچ‌گونه رابطۀ هم ارجاعي بين گروه ندايي و آن سازه (ها) وجود ندارد. با وجود اين‌كه در فارسي امروز، مخاطب نشانۀ چندان آشكاري ندارد، امكان تظاهر نشانه هايي چون «اي»، «آهاي» و «هي» به عنوان «جزء ندايي» وجود دارد. اگرچه اجزاي يادشده در فارسي امروز، اختياري هستند، تظاهر آن ها امكان پذير است. در اين شرايط، «اي» در هسته و «آهاي» و «هي» در جايگاه شاخص گروه ندايي جاي مي گيرند. همين‌طور، اين اجزاء داراي تفاوت سبكي هستند به‌گونه‌اي كه «اي» در سبك شعري و «آهاي» و «هي» در سبك غيررسمي مشاهده مي شوند. علاوه بر اين، گروه حرف تعريف يا گروه اسمي نيز در جايگاه متمم، با هستۀ گروه ندايي ادغام مي گردد. اين هسته به عنوان هسته يي نقشي، دربردارندۀ مشخصه هاي تعبيرناپذير حرف تعريف [uD] و حالت ندايي [voc] است. پس از بازبيني اين مشخصه ها، گروه حرف تعريف در سطح صورت منطقي، تعبير ندايي مي يابد. توزيع آن اجزاء نشان مي دهد كه «اي» تكواژي وابسته و «آهاي» و «هي» تكواژ آزاد هستند. در ضمن، گروه ندايي، از لحاظ نوايي با مكث و از لحاظ خطي با ويرگول از گروه زمان جدا مي شود.