تركيبات فيتوشيميايي، فعاليت آنتي‌اكسيداني و اثرات ضدسرطاني عصاره ريشه و جوانه كينوا (Chenopodium quinoa) بر رده AGS سرطان معده

به منظور بررسي تركيبات فيتوشيميايي، فعاليت آنتي‌اكسيداني و اثر ضدسرطاني ريشه و جوانه ارقام مولتي‌هد بالك، بلك و تيتيكاكا بر رده سلولي آدنوكارسينوم (AGS) سرطان معده، ارقام در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 4 تكرار در مزرعه مناطق خشك و نيمه‌خشك ايران در دانشگاه يزد كشت شدند. نمونه‌هاي ريشه، قبل از پرشدن دانه و از عمق 30 سانتي‌متري خاك برداشت شد. از هر رقم، پس از كامل شدن مرحله رشد زايشي و پر شدن دانه، 100 گرم بذر به طور تصادفي جهت توليد جوانه بدون اين كه پوست‌گيري شود، برداشت گرديد. بيشترين ميزان ساپونين بر حسب ميلي‌گرم بر گرم وزن خشك نمونه، در ريشه بلك (4.24) و سپس ريشه تيتيكاكا (1.7) و كمترين ميزان آن (0.6) در جوانه بلك مشاهده شد. محتواي فيتوشيميايي و آنتي‌اكسيداني عصاره هيدرواتانولي (80:20) به روش سوكسله ريشه و جوانه هر سه رقم، در غلظت‌هاي 100، 250، 500 و 1000 ميلي‌گرم بر ميلي‌‌ليتر بررسي گرديد. بر اين اساس، به ترتيب عصاره جوانه ارقام بلك و تيتيكاكا در غلظت 1000 ميلي‌گرم بر ميلي‌ليتر از نظر محتواي كل تركيبات فنولي (172.68 ميلي‌گرم گاليك اسيد به گرم ماده خشك)، فلاونوئيدي (128.17 ميلي‌گرم كوئرستين به گرم ماده خشك) و ظرفيت آنتي‌اكسيداني، نسبت به نمونه‌هاي متناظر در رقم مولتي‌هد بالك و همچنين نمونه ريشه هر سه رقم، برتري معني‌داري داشتند. كمترين و بيشترين DPPH IC50 به ترتيب در عصاره جوانه بلك (1.11 ميلي‌گرم بر ميلي‌ليتر) و ريشه مولتي‌هد بالك (3.15) مشاهده شد. كمترين درصد زنده‌ماني سلول‌هاي رده AGS به ترتيب در غلظت 1000 ميلي‌گرم بر ميلي‌ليتر عصاره جوانه بلك (33.46) و تيتيكاكا (36.11) در زمان 72 ساعت بود. نتايج اين مطالعه پس از بررسي خصوصيات فيتوشيميايي و آنتي‌اكسيداني جوانه در مقايسه با بذر ارقام مورد مطالعه در دو حالت پوست‌گيري شده و داراي پوست، مي‌تواند منجر به توسعه و تسهيل دسترسي بيماران مبتلا به سرطان به اين گياه دارويي شود.