تبيين جايگاه جامعه شبكه‌اي در برنامه‌ريزي شهري با تاكيد بر حكمروايي شهري

بيان مسئله: بسياري از چالش هاي برنامه ريزي شهري بسيار متنوع بوده و ساختارهاي سنتي نيز از كارآمدي لازم جهت تعديل اين چالش ها برخوردار نيستند. بنابراين نياز به ارائه راه حل هاي مبتني بر همكاري، تعامل و ارتباط درون‌سازماني، ايجاد شبكه هاي فراتر از سطوح سلسله مراتبي و سازمان رسمي، ضروري است. در اين راستا مانوئل كاستلز، جامعه شبكه اي را به‌عنوان ساختار جديدي براي بازانديشي در مورد جامعه به رسميت شناخته است. از طرف ديگر، حكمروايي شهري به عنوان عاملي تسهيلگر در راستاي جامعه شبكه اي مطرح مي گردد.هدف: تبيين جايگاه جامعه شبكه اي در برنامه ريزي شهري با تأكيد بر حكمروايي شهري، تعريف جامعه شبكه‌اي، سياست گذاري آن.روش: اين پژوهش بر اساس هدف، بنيادي و ماهيتاً كيفي است و با اتخاذ رويكرد تبييني- اكتشافي به‌ مرور و تحليل سيستماتيك منابع و متون در زمينه جامعه شبكه اي و جايگاه آن در برنامه ريزي شهري مي پردازد. روش تحقيق به كار گرفته‌شده در جهت دستيابي به هدف مورد نظر، تحليل محتواي كيفي است؛ به‌طوري‌كه با مفروض گرفتن تعريف هاي مشخص به مطالعه متون پرداخته شد. اين مفاهيم و تعاريف عملياتي بر اساس مباحث نظري استخراج شد. در گام دوم بازيابي منابع بر اساس كليد واژگان، عنوان و چكيده انجام شد و در مرحله سوم تحليل و چارچوب مفهومي تدوين شد.يافته‌ها: از ديدگاه جامعه شبكه اي نظام برنامه ريزي شهري يك نظام باز و غيرمتمركز و گفتمان- محور بوده كه در آن فعاليت ها آزادانه و مبتني بر هوشمندسازي صورت مي گيرد. بدين معني كه جامعه شبكه اي به‌عنوان شكل غالب سازمان اجتماعي، انعطاف پذير و همگرا بوده كه جايگزين ساختار سلسله مراتبي، واگرا و عمودي است.نتيجه گيري: ايجاد شهري كه انسان و نيازهاي او به عنوان موضوع كانوني در برنامه ريزي شهري باشد و نه به عنوان ابزار توسعه، توجه به داوري پلوراليستي در نظام برنامه ريزي شهري حائز اهميت است. در اين راستا، تئوري جامعه شبكه اي و توجه به اصول و سياست گذاري هاي آن به عنوان انعطاف پذيرترين و سازگارترين رويكرد مطرح مي گردد.