استعاره دستوري اسم‌سازي و بازنمايي ايدئولوژيك در گفتمان سياسي برجام: رويكرد دستور نقش‌گراي نظام‌مند

پژوهش حاضر با هدف تبيين چگونگي برجسته‌سازي و حاشيه‌راني كنش‌ها‌ و واكنش‌ها در بازنمايي ايدئولوژيك متن، به دنبال يافتن پاسخي به اين پرسش است كه يك گفتمان سياسي، چگونه از فرايند اسم‌سازي براي توصيف وقايع و رخدادها بهره مي‌برد و اين كاربرد در خدمت چه اهدافي است. بدين منظور متون سخنراني رؤساي جمهور وقت جمهوري اسلامي ايران و ايالات متحده آمريكا پس از امضاي توافق هسته‌اي برجام در سال 2015 از نگاه گفتمان‌شناسي انتقادي انتخاب شده است. در بخش اول تحليل داده‌ها تعداد 508 بند شناسايي و تحليل شده است، كه شامل متن كامل سخنراني طرفين مذاكره است. در بخش دوم تحليل‌ها، كاربرد استعاره دستوري اسم‌سازي در پوشش اخبار تحولات پيرامون توافق هسته‌اي، در بازه زماني پس از خروج آمريكا از توافق لغايت گام پنجم ايران در كاهش تعهدات برجامي، در دو رسانه داخلي و دو رسانه خارجي مورد بررسي قرار گرفته و تلاش شده است نقش اسم‌سازي در بازنمايي‌هاي متفاوت از رويدادي واحد در رسانه‌هاي گفتمان‌هاي رقيب، نمايان شود. داده‌هاي اين بخش نيز شامل 8 عنوان خبري از رسانه‌هاي چهارگانه فوق در پنج مقطع زماني خاص است، كه در آن‌ها تحولي عمده پيرامون توافق برجام صورت گرفته است. نتايج حاصل از تحليل‌ داده‌ها نشان داد هم در تنظيم متن سخنراني دو رئيس‌جمهور و هم در پوشش تحولات سياسي پيرامون توافق هسته‌اي توسط رسانه‌ها، استعاره‌هاي دستوري اسم‌سازي بيش از آنكه به دنبال حذف كنش‌گر از كانون توجه مخاطب باشد، به دنبال برجسته‌سازي خود كنش است و گفتمان‌هاي رقيب با اين برجسته‌سازي‌ها به دنبال القاي معناي موردنظر خود به مخاطب هستند.