بررسي همبستگي معنايي بين عنوان و پيش ‌نمونه در كتاب هاي فارسي دبستان: رويكرد زبان ‌شناسي شناختي

معنا و ماهيت آن نيز مسأله اصلي زبانشناسي شناختي است كه حاصل تجربۀ حسي است و از حواس پنجگانۀ بينايي، گويايي، بساوايي، چشايي و بويايي به دست مي‌آيد. در واقع، نظريۀ شناخت حسي قلب زبانشناسي شناختي است. در معني‌شناسي شناختي نيز بر خلاف معني‌شناسي منطقي، به ساخت مفهومي يا شناختي توجه مي‌گردد كه از طريق تجربه از جهان دريافت مي‌شود. يكي از نظريه‌‌هاي مربوط به اين حوزۀ نيز نظريۀ پيش‌نمونگي است كه بر اساس پيش‌نمونه‌هاي مشترك قرار دارد كه در مقابل نظريۀ مشخصه‌هاي معنايي قرار دارد كه بر مبناي دو ارزش {+} يا {-} استوار است. هدف اين پژوهش كشف پيش‌نمونه‌هاي مشترك عنوان درس‌هاي فارسي اول تا ششم دبستان بر اساس معيارهاي پيش‌نمونگي مثل استنباط، انطباق، شاخصيت، بسامد و ترتيب است. روش پژوهش كيفي‌كمي، نوع آن توصيفي‌تحليلي و رويكرد آن زبانشناختي است. حجم نمونه نيز تمام عناوين كتاب‌هاي فارسي اول تا ششم بوده است. داده‌ها نيز بر اساس طيف ليكرت درجه‌بندي شده و درصد همبستگي معنايي ميان عناوين و پيام‌ها يا پيش‌نمونه‌ها به ترتيب شامل درجات متوسط 32%، كم 31%، زياد 22%، خيلي كم 12% و خيلي زياد 3% بوده كه به طور كلي، اين همبستگي متوسط رو به پايين است. از يافته‌هاي فوق مي‌توان اينگونه استنباط كرد عناوين در بيان پيام درس صراحت معنايي زيادي ندارد. اين دشواري مي‌تواند منجر به عدم درك متن شود و مشكلاتي در آموزش و يادگيري پديد آورد.