شناسايي و تحليل عوامل كليدي مؤثر بر توسعه اكوتوريسم پايدار در بيابان لوت

بيابان لوت ازجمله ژئوسيستم‌هاي منحصربه‌فرد ايران و جهان مي‌باشد كه سير تكامل و تحول آن موجبات شكل‌گيري تنوع ذاتي آن را در كنار انحصار در خصوصيات محيطي فراهم نموده است. اين دو ويژگي، يعني تنوع و منحصربه‌فرد بودن، موجبات توانمندي‌هاي ذاتي اين واحد در راستاي توسعه گردشگري را فراهم نموده است. به همين منظور پژوهش حاضر، با تكنيك آينده‌پژوهي به شناسايي، اولويت‌بندي و تدوين مهم‌ترين عوامل تعيين‌كننده توسعه گردشگري بيابان لوت و ارائه چارچوبي مناسب جهت برنامه‌ريزي در افق 1415 مي‌پردازد. اين پژوهش از لحاظ هدف كاربردي، از نظر روش، تركيبي از روش‌هاي اسنادي و پيمايشي و از نظر ماهيت بر اساس روش‌هاي آينده‌پژوهي، اكتشافي و تحليلي است كه با به‌كارگيري تركيبي از مدل‌هاي كمي و كيفي انجام‌گرفته است. جهت جمع‌آوري داده‌ها عمدتاً از روش‌هاي اسنادي و دلفي استفاده‌شده است. همچنين براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها از نرم‌افزار MICMAC استفاده‌شده است. در ادامه پس از برگزاري جلسات اوليه بحث با بيست نفر از نخبگان و متخصصان گردشگري به‌عنوان جامعه آماري تحقيق، از بين 40 مؤلفه اثرگذار استخراج‌شده از طريق مرور منابع و مصاحبه با صاحب‌نظران امر، تعداد 14 متغير (داراي بيشترين اهميت و عدم قطعيت در خصوص موضوع پژوهش) در قالب فاكتورهاي توسعه‌اي به‌عنوان متغيرهاي اصلي شناسايي شدند. يافته‌ها نشان مي‌دهد، ضمن تحليل تأثيرات متقابل ميان عوامل، 5 نيروي پيشران سازنده بديل‌هاي احتمالي آينده توسعه گردشگري بيابان لوت شامل: برنامه‌ريزي و سياست‌گذاري توسعه گردشگري بيابان لوت، توسعه حكمراني گردشگري بيابان لوت، تقويت حاكميت كشور در توسعه گردشگري بيابان لوت، بهبود سيستم اقتصادي و بهبود حمايت مالي و سرمايه‌گذاري. تشكيل‌دهنده فضاي توسعه و رونق گردشگري بيابان لوت در آينده هستند. در نتيجه با كاربست تكنيك آينده‌پژوهي و با مدنظر قرار دادن پيشران‌هاي كليدي مذكور، تصميمات و برنامه‌ريزي‌ها در راستاي توسعه پايدار اكوتوريسم بيابان لوت جهت‌دار شده و در مسير هدفمند قرار خواهند گرفت.