جايگاه «خاندان اجتهاد» در مكتب كلامي «لكهنو»

در مطالعات تاريخ كلام اماميه، در نيم قرن اخير، پژوهش‌هايي بر محوريت برخي از مناطق كه در طول تاريخ محل تجمع توده‌هاي شيعه بوده انجام گرفته است، اما برخي محورهاي جغرافيايي همچون «لكهنو» در ديار هند مغفول مانده است. اين در حالي است كه لكهنو يكي از مراكز مهم شيعي است كه در قرن سيزدهم، با پرورش‌انديشمندان و پژوهشگران شيعي برجسته و برجاي گذاشتن ميراث كلامي سترگ توانست معارف شيعي را به نسل‌هاي بعد انتقال داده و بسترهاي توسعه علمي شبه قاره را آماده كند. نوشتار پيش رو با رويكرد توصيفي، تحليلي درصدد است با معرفي عالمان امامي اين دوره كه از دودمان سيد دلدار علي نقوي برخاسته و به خاندان اجتهاد شهره‌اند، و بيان فعاليت‌هاي علمي و تأليفات كلامي آنان نشان دهد كه عالمان امامي برجسته اين خاندان با اقداماتي همچون تاسيس نهاد رسمي علمي، تحقيق گسترده در موضوعات كلامي و تدوين آثاري بزرگ در كلام استدلالي شيعه، مقابله شديد با جريانات و اقدامات ضد شيعي و تصفيه‌انديشه شيعه از آراء نادرست، توسعه اصول فقه و اجتهاد توانستند به مذهب شيعه پس از يك دوره تنگناي شديد رسميت نسبي بخشيده و در ترويج تشيع در اين منطقه تأثير گذار باشند.