تبيين و تحليل حقيقت اعجاز و گونه‌هاي آن در انديشه فلسفي ملاصدرا

ملاصدرا «معجزه» را به حسي، خيالي و عقلي تقسيم كرده است. حال اين سؤال مطرح مي‌شود كه معجزات يادشده در انديشه فلسفي ملاصدرا چگونه است؟ به‌طور كلي، معجزه فعل خارق عادتي است كه به خلاف سنت و خارج از نظام علت‌ها و معلول‌هاي طبيعي واقع مي‌شود. علت تحقق آن، فراطبيعي، ناشناخته و همراه با تحدي و عدم معارضه است. معجزه در انديشه ملاصدرا از حيث مراتب ادراك‌هاي سه‌گانه با روش توصيفي، تحليلي مورد پژوهش قرار گرفته است. هدف همانا تبيين عقلي و فلسفي معجزه نزد ملاصدراست. در انديشه او، انسان به سبب عبوديت و رياضت‌هاي مشروع و كسب كمال و معرفت از طريق قوه ادراك‌هاي سه‌گانه، به مبادي عالي متصل مي‌گردد و با امداد غيبي و موهبت الهي قدرت بر انجام معجزه پيدا مي‌كند. در نتيجه، معجزه داراي علت فراطبيعي و فراحسي است. دسته‌بندي معجزه به حسي، خيالي و عقلي، برگرفته از مراتب شئون ادراك انسان است. از اين ميان، معجزه عقلي به جهت فرازماني و فرامكاني بودن آن از ساير معجزات برتر است. نبي مكرم(ص) اسلام جامع همه كمالات است و معجزه برتر را آورده است.