بررسي سنخيت انسان كامل با حق‌تعالي و استخلاف از او در نگاه صدرالمتألهين

موضوع اين جستار، بررسي سنخيت نفس انسان با حق‌تعالي و استخلاف از او در نظر صدرالمتألهين است. در اين تحقيق، پرسش‌ها و مسائلي طرح و تبيين مي‌شوند؛ نفس انسان با حق‌تعالي چه مناسبتي دارد؟ چرا انسان كامل به عنوان خليفه جامع حق‌تعالي انتخاب شده است؟ در پاسخ، اين مدعا به ثبوت مي‌رسد كه نفس انسان از حيث ذات، صفت و فعل، مثال و مظهر حق‌تعالي است و انسان كامل، مظهر تام اسماء و صفات اوست. سنخيت بين حق‌تعالي و انسان كامل، با تطور و اشتداد وجودي نفس در قوس صعود، به فعليت مي‌رسد و انسان كامل، مثال و مظهرتام حق‌تعالي مي‌شود. بر اساس سنخيت انسان كامل با حق‌تعالي در ذات، صفات و افعال، استخلاف انسان از حق تعالي، توجيه و وي خليفه جامع حق‌تعالي مي‌گردد. روش اين پژوهش، توصيفي، تحليلي است و مهم‌ترين نتايجي كه اين تحقيق به آنها دست يافته عبارت‌اند از: حق تعالي، مرآت اشياء است؛ اشياء از جمله نفس، ظل و مظهر و مرآت حق‌تعالي هستند؛ مرآتيت نفس، سبب معرفت به حق‌تعالي است؛ نفس داراي درجات و تطور وجودي تكاملي است؛ مناسبت فعل و فاعل، بر اساس كريمه «كل يعمل علي شاكلته»، ثابت است؛ بر اساس سنخيت بين فعل و فاعل و انسان كامل با حق‌تعالي در ذات،صفات و افعال و مظهريت تام وي در اسماء از واجب تعالي، انسان كامل، خليفه جامع حق‌تعالي است.