بررسي حسن و قبح ذاتي افعال در مقام ثبوت از منظر قرآن كريم

يكي از مهم‌ترين قواعد علم كلام كه زيربناي بسياري از قواعد و مسائل اين علم مي‌باشد، قاعده «حسن و قبح» است. پذيرش يا عدم پذيرش اين قاعده تاثير بسزايي در نگرش ما به جهان هستي، خداشناسي و ديگر مسائل مهم كلامي دارد. در اين نوشتار تلاش مي‌شود با روش تحليلي، توصيفي و كتابخانه‌اي، تنها حسن و قبح ذاتي افعال(مقام ثبوت) را از منظر قرآن كريم بررسي كرده و به آياتي پرداخته شود كه در مقام ثبوت به خود قاعده يا مضمون آن اشاره دارند و تا به حال در كتب كلامي و مقالات منتشر شده مورد تحليل قرار نگرفته‌اند. نتيجه پژوهش نشان مي‌دهد در قرآن كريم آيه‌اي كه به صراحت بر قاعده دلالت كند يافت نمي‌شود، اما به صورت ضمني در دو مقام تكوين و تشريع به آن پرداخته است. در مقام تكوين هدف و غرض خود از خلقت و در مقام تشريع نيز غرض و هدف خود از تشريع احكام را بيان كرده كه با دلالت التزامي مي‌تواند دال بر قاعده حسن و قبح ذاتي افعال باشد.