مدل‌يابي معادلات ساختاري برون‌گرايي و اختلال سلوك با بزهكاري با نقش ميانجي هوش اخلاقي در نوجوانان كانون اصلاح و تربيت

مقدمه: بزهكاري يك چالش جدي براي نوجوانان است و تأثيرات منفي اجتماعي قابل توجهي مي‌گذارد. هدف اصلي اين پژوهش، مدل‌يابي معادلات ساختاري برونگرايي و اختلال سلوك با بزهكاري: نقش ميانجي هوش اخلاقي در نوجوانان كانون اصلاح و تربيت شهر كرمان بود. روش كار: اين پژوهش توصيفي- همبستگي و از نوع مدل معادلات ساختاري بود. جامعه آماري اين پژوهش را كليه نوجوانان كانون اصلاح و تربيت شهر كرمان به تعداد 80 نفر تشكيل دادند كه با استفاده از جدول مورگان نمونه 66 نفره به روش نمونه‌گيري تصادفي ساده انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. براي جمع ‌آوري اطلاعات از پرسش‌نامه‌هاي تيپ شخصيتي هانس آيزنك (1963)، پرسش‌نامه اختلال سلوك گودمن (1997)، پرسش‌نامه بزهكاري نوجوانان آيتي (1393) و پرسش‌نامه هوش اخلاقي لينك و كيل (2005) استفاده شد. براي تجزيه تحليل داده‌ها از ضريب همبستگي Pearson، رگرسيون و مدل‌سازي معادلات ساختاري مورد استفاده قرار گرفت. يافته‌ها: نتايج اين تحقيق نشان داد كه بين برونگرايي با بزهكاري نوجوانان رابطه‌ي مستقيم و مثبت معني‌داري وجود دارد (0/564 = r، 0/001 = P). بين اختلال سلوك با بزهكاري نوجوانان، رابطه مستقيم و مثبت معني‌داري وجود دارد (0/541 = r، 0/001 = P). بين برونگرايي با هوش اخلاقي نوجوانان، رابطه مستقيم و مثبت معني‌داري وجود دارد (0/473 = r، 0/001 = P). بين اختلال سلوك با هوش اخلاقي نوجوانان، رابطه مستقيم و منفي معني‌داري وجود دارد (0/863 - = r 0/001 = P). بين هوش اخلاقي و بزهكاري، رابطه مستقيم منفي وجود دارد (0/536- = r، 0/001 = P). بين برونگرايي با بزهكاري نوجوانان با نقش ميانجي هوش اخلاقي، رابطه‌اي وجود نداشت. بين اختلال سلوك با بزهكاري نوجوانان با نقش ميانجي هوش اخلاقي رابطه‌اي وجود نداشت. نتيجه گيري: با توجه به نتايج حاصل، مي‌توان اذعان داشت كه هوش اخلاقي به عنوان مؤلفه‌اي اثرگذار بر بزهكاري متأثر از برونگرايي و اختلال سلوك در نوجونان مي‌باشد. بنابراين برنامه‌هاي تربيتي و آموزشي براي تقويت هوش اخلاقي در مدارس و خانواده‌ها اجرا شود، چون اين برنامه‌ها مي‌توانند مهارت‌هاي اخلاقي و قدرت تصميم‌گيري اخلاقي را در نوجوانان تقويت كنند و به كاهش اختلال سلوك و در نتيجه بزهكاري كمك نمايند.