تمركز و غني ‌شدگي فلزات سنگين در كاني ‌هاي سولفاته ثانويه شوره‌اي و زه‌آب معدن كائولن راحت آباد، استان اصفهان

معدن كائولن متروكه مورد مطالعه در نزديكي روستاي راحت‌آباد واقع در جنوب غربي شهرستان نايين، استان اصفهان قرار دارد. از شورابه و نمك‌هاي شوره‌اي تشكيل شده در دو حوضچه حاصل از گودبرداري در معدن نمونه برداري شده و pH، Eh و غلظت فلزات سنگين نمونه‌ها تعيين گرديده‌اند. كاني هاي شوره اي پس از جداسازي بر اساس رنگ آنها به وسيله XRD شناسايي گرديده‌اند. كاني‌هاي شوره‌اي نمونه‌ها شامل تاماروژيت، رمبوكلاز و زمولنوكيت، متاسيدروناتريت، ژيپس، كپياپيت آهن و منيزيم‌دار، بلوديت و كنيائيت هستند. فلزات سنگين مس، منگنز، نيكل و كبالت در كاني‌هاي بلوديت و كنيائيت، مس، منگنز و روي در كاني‌هاي گروه كپياپيت، مس، منگنز و كبالت در كاني زمولنوكيت، سرب و روي در كاني ژيپس و روي و منگنز در كاني رمبوكلاز تمركز دارند. براساس فاكتور غني‌شدگي، مس داراي غني‌شدگي فوق‌العاده زياد، كبالت و نيكل غني‌شدگي زياد و سرب، منگنز، روي و كادميوم غني‌شدگي كم در كاني هاي شوره‌اي هستند. همچنين تمام فلزات سنگين در رسوبات شوره‌اي نسبت به شورابه غني‌شدگي بسيار بالايي نشان مي‌دهند. بر اساس شاخص انباشت آلودگي (PLI) در بين رسوبات شوره‌ اي، نمونه‌هاي زرد و خاكستري رنگ در محدوده آلوده و ساير نمونه‌ها در محدوده غير آلوده قرار دارند. بر اساس شاخص زمين‌انباشتگي (Igeo)، نمونه‌هاي شوره رده خيلي آلوده تا شديداً آلوده نسبت به مس، كمي آلوده به كبالت، غيرآلوده تا كمي آلوده به نيكل و نسبت به ساير فلزات در رده غير آلوده قرار دارند.