نقش فرهنگ طايفه‌اي در مشاركت سياسي و مديريت محلي (نمونه پژوهي: روستاي گَچگران از توابع بخش مركزي شهرستان ممسني)

شهرستان ممسني در گذرگاه تاريخ دستخوش تحولات سياسي و اداري ژرفي بوده است. اين تحولات در يك بستر ايلي و مبتني بر شناسه هاي فرهنگ عشيره‌اي به وقوع پيوسته است. از جمله سكونتگاه‌هاي ممسني، گچگران است كه محلِ زيست انسانِ گچگراني به شمار مي‌رود. كُنش‌گري سياسي ساكنان اين سكونتگاه نه تنها جداي از ساير سكونتگاه‌هاي ممسني نيست، بلكه در يك بسترِ ايلي/عشيره‌اي شكل گرفته است. با اين رهيافت اين پرسش مطرح است كه طايفه‌گرايي به عنوان يك پديده تاريخي چه نقشي در مشاركت سياسي و مديريت محلي روستاي گچگران از توابع بخش مركزي شهرستان ممسني دارد؟ به نظر مي‌رسد فرهنگ طايفه‌اي به واسطه نهادينه‌سازي الگوي سنتي قومي/خويشاوندي و تشديد هيجانِ ساكنان‌ در مشاركت سياسي و مديريت محلي روستاي گچگران نقش داشته است. روش تحقيق، توصيفي ـ تحليلي است. از جمله شاخص‌هاي فرهنگ طايفه‌اي به عنوان متغير مستقل عبارتند از: عواطف محلي ـ طايفه‌اي، وفاداري مكاني ـ زيستگاهي، خويشاوندگرايي، خواست‌هاي محدود افراد و گروه‌ها و رقابت مكاني/زادگاهي. از جمله شاخص‌هاي مشاركت سياسي در قامتِ متغير وابسته عبارتند از: كارويژه نمايندگان، انتخابات مجلس شوراي اسلامي، شوراي حل اختلاف و شوراي اسلامي روستا. در همين رابطه شاخص عملكرد دهياري روستا در قامتِ متغير وابسته ديگر براي مديريت محلي در نظر گرفته شده است. داده‌ها به روش كتابخانه‌اي/ اسنادي (آمار و ارقام) و ميداني (مشاهده و مصاحبه) گردآوري شده‌اند. بروندادِ پژوهش نشان مي‌دهد فرهنگ طايفه‌اي به واسطه توليد تمايلات قومي/خويشاوندي و تشديد هيجان و عواطف، نقش موثري در افزايش مشاركت سياسي ساكنان روستا در هنگامه‌هاي سياسي نظير هماوردي‌هاي سياسي در بستر تاريخ، انتخابات مجلس شوراي اسلامي و شوراي اسلامي روستا داشته است. از طرفي گزينش مديران محلي در انجمن ده، خانه انصاف و سپاه دانش بعد از اصلاحات ارضي و دهياري پس از انقلاب اسلامي بر بنياد ملاحظات خويشاوندي/طايفه‌اي و نه بر پايه تخصص/شايسته محوري بر ناكارآمدي مديريت محلي در روستاي گچگران دامن زده است.