بررسي اثرات كاربري اراضي و شكل زمين بر دماي سطح زمين (مطالعه موردي: شهر بجنورد، استان خراسان شمالي)

چكيده شهرنشيني با تغيير شكل طبيعي زمين مي تواند دماي سطح زمين (LST) را در مقياس جهاني تحت تأثير قرار دهد‬. كاهش پيامدهاي تغييرات اقليمي، مستلزم تدوين يك برنامه منسجم مديريت كاربري براي محدود نمودن گسترش بي برنامه و افزايش فضاي سبز شهري است. هدف اين مطالعه بررسي چگونگي تأثير ويژگي ها و الگوي فضايي مناطق شهري و محيط اطراف آن بر دماي سطح زمين در شهر بجنورد است. براي اين منظور، از الگوريتم پنجره مجزا (SWA) براي بازيابي دماي سطح زمين با استفاده از داده هاي لندست 8 سال 2021 استفاده شد‬. بر اساس نتايج، مراكز اصلي انتشار گرماي بالا در مناطق شهري مانند تأسيسات عمومي، پاركينگ خودروها و مناطق صنعتي، دماي سطح زمين بالاتري (بيش از 38 درجه سانتي گراد) نسبت به فضاهاي سبز شهري (كمتر از 36 درجه سانتي گراد) دارند. در اين مطالعه تفاوت بين دماي سطح زمين در روز و شب با استفاده از دماي شبانه سطح زمين ماديس آشكار شد. همچنين نتايج خودهمبستگي فضايي تضاد در رفتارهاي دماي سطح زمين بافت شهري و حومه شهر در مناطق نيمه خشك را نشان مي دهد. وجود نقاط گرم در سطوح نفوذپذير مانند زمين هاي كشاورزي و نقاط سرد در مناطق غيرقابل نفوذ نشان دهنده اثر معكوس جزاير حرارتي شهري در اين مناطق است. درك تعاملات پيچيده كاربري هاي شهري و دماي سطح زمين با در نظر گرفتن الگوهاي آب و هواي منطقه اي مي تواند به مديران و برنامه ريزان شهري در بهبود كيفيت زندگي در مناطق شهري كمك كند.